Lekarz weterynarii, żołnierz AK
Pseudonim „Bajan”, Żołnierz Polski Podziemnej AK Okręg Pomorze. Członek Koła Światowego Związku Żołnierzy AK.
Urodził się 16 marca 1908 roku w Działyniu syn Marcelego i Katarzyny z d. Kwaśniewskiej. Ojciec felczer weterynarii. Lata dziecięce spędził przy rodzicach. Pochodził z rodziny wielodzietnej. Po ukończeniu szkoły uzyskał dyplom technika weterynarii ze specjalnością badania mięsa.
Czynną służbą wojskową odbył w 1927 r. w 8 dywizjonie Żandarmerii Wojskowej w Toruniu, a szkołę podoficerską w centrum Żandarmerii w Grudziądzu. W lutym 1933 r. zawarł związek małżeński ze Stefanią Rygielską. Miał cztery wspaniałe córki, Danutę, Marię, Krystynę i Halinę.
W styczniu 1939 r. ukończył kurs Wojskowego Ratownika Sanitarnego w obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej i w tymże roku powołany został do służby w Cywilnej Obronie Kraju. W listopadzie 1939 roku zatrudniony został przez Powiatowego Lekarza Weterynarii – Niemca dla potrzeb badania mięsa w terenie. Jako technik weterynarii do roku 1939 pracował w 10-ciu gminach powiatu lipnowskiego, co stało się przyczyną szczegółowej znajomości terenu i ludzi również w środowiskach niemieckich, co dawało mu olbrzymią szansę realizowania działalności Akowskiej bez najmniejszych podejrzeń.
Na wiosnę 1940 r. na terenie pow. lipnowskiego na bazie utworzonych od listopada 1939 roku grup konspiracyjnych powstaje Polska Organizacja Zbrojna POZ, której to zasila szeregi. W celach konspiracyjnych organizacja na terenie pow. lipnowskiego przyjęła później na krótko nazwę Polski Związek Powstańczy, a następnie nazwę ogólnokrajową Związek Walki Zbrojnej ZWZ ażeby ostatecznie w 1942 roku włączyć się i działać jako Armia Krajowa.
1 kwietnia 1942 r. podjął działalność konspiracyjną w POZ – ZWZ – AK.
Zaprzysiężony został przez samego komendanta obwodu AK na powiat lipnowski wówczas kpt. obecnie ppłka Józefa Sadowskiego ps. „Zagończyk”, który był jego bezpośrednim przełożonym. Przyjął ps. Bajan”.
Pełnił funkcję najpierw Kierownika Wywiadu, a od 01.12.1942 roku Szefa Wywiadu i Kontrwywiadu Komendy Obwodu Armii Krajowej na powiat lipnowski.
Wywiad którym kierował zbierał informacje o okupancie – taktyczne, przemysłowe, rolnicze, komunikacyjne, polityczne oraz o agentach i współpracownikach gestapo. Do wywiadu angażował odpowiednich i pewnych ludzi pracujących we wszystkich niemieckich instytucjach i zakładach pracy, co powodowało ciągły i aktualny dopływ informacji o zamierzeniach Niemców, a w konsekwencji zapobieganie wielu represjom i aresztowaniom. Współpracował z wydawnictwem konspiracyjnym „Iskry Wolności” u p. Lubińskich w Józefkowie. Sam badając mięso miał możliwość swobodnego poruszania się w terenie co umożliwiało mu kontakty z wywiadowcami i łącznikami bez najmniejszych podejrzeń ze strony Niemców. Był inicjatorem i wykonawcą wykradzenia Niemcom w Karnkowie ważnych map i planów taktycznych dotyczących rozlokowania lotnisk i wojsk niemieckich na linii Bugu. Wszystkie informacje uzyskane z terenu, albo zdobyte osobiście opracownae były w formie raportów i meldunków i systematycznie przekazywane do Zarządu Okręgu Armii Krajowej Pomorze, w tym były informacje przekazywane bezpośrednio przez centralę w Warszawie do wykorzystania przez aliantów. We wsi Grabimy u p. Władysława Sztolcmana w stodole do jego dyspozycji było zainstalowane radio dla potrzeb pozyskiwania wiadomości z zagranicy. Organizował pomoc i wysyłał paczki do osób z naszego terenu przebywających w obozach koncentracyjnych i jenieckich, jak również oficerom p. Ridel Paweł lek. weterynarii, p. Sosik Adam właściciel Apteki, p. Florek Bolesław major i wielu, wielu innych. Był bardzo wrażliwy na potrzeby ludzi pozostających w niedostatku. Pomagał rodzinom do, których mężowie nie wrócili z wojny lub przebywali w obozach. Po zakończeniu wojny pracował w swoim zawodzie z wielkim i upokorzeniami. Jako bezpartyjny i były żołnierz AK trzykrotnie był zwolniony z pracy i dręczony za brak współpracy z kierownictwem PZPR-u, śledzony i nękany przez UB. Poddawany zorganizowanemu śledztwu w Urzędzie Bezpieczeństwa w Lipnie jako służący w Żandarmerii Wojskowej przed wojną i o udział w konspiracji Akowskiej, z którego się wybronił. Pochodził z rodziny, w której patriotyzm i służba Ojczyźnie były kultywowane na bardzo wysokim poziomie. Działał w czasie okupacji z dużym zaangażowaniem, patriotyzmem i chęcią walki dla odzyskania niepodległości Ojczyzny nie bacząc na zagrożenia, ofiary niejednokrotnie narażając na utratę swoje życie i swojej najbliższej rodziny. Kiedy przyszedł czas, że Akowcy mogli przyznać się kim byli, wstąpił do Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Lipnie i został wiceprezesem. Za działalność patriotyczną i bardzo duże osiągnięcia w działalności konspiracyjnej w AK odznaczony został:
– Krzyżem Walecznych przyznanym przez Komendę Główną AK w 1943 roku co potwierdziło Ministerstwo Obrony Narodowej w 1990 roku,
– dwukrotnie Krzyżem Armii Krajowej przyznanym przez Kapitułę w Londynie
– dowódcę AK Generała Tadeusza Bora Komorowskiego i przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w 1993 roku,
– Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami,
– Medalem Wojska,
– Oznaką Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny,
– Złotą odznaką – Wyróżnieniem za wkład pracy społecznej w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej
– oraz awansowany najpierw do stopnia podporucznika a następnie do stopnia porucznika Wojska Polskiego.
Został również złożony wniosek o nadanie bardzo zaszczytnej odznaki „Pro Memoria” na którą zasłużył – ale nie doczekał, zmarł.
15 kwietnia 1999 r. w 650 lecie urodzin Miasta Lipna za szczególne osiągnięcia w rozsławianiu miasta. Podtrzymywaniu chlubnych Tradycji Przodków otrzymał Tytuł „Zasłużony dla Miasta Lipna” (uchwała RM VI/51/99).
