W ramach obchodów Dni Osób z Niepełnosprawnością Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Jest to forma wsparcia finansowego, przeznaczona dla osób dorosłych, które wymagają codziennej pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, takich jak jedzenie, picie, poruszanie się, higiena osobista, ubieranie się czy przyjmowanie leków.
Świadczenie, które jest potocznie nazywane „500+ dla niesamodzielnych”, przysługuje osobom, które ukończyły 18. rok życia, mieszkają w Polsce oraz są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Oznacza to, że potrzebują one stałej pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu, np. przy higienie osobistej czy przygotowywaniu posiłków – informuje Krystyna Michałek, rzeczniczka ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Ile wynosi świadczenie i od czego zależy jego wysokość?
Aby otrzymać świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, łączna kwota brutto emerytury, renty oraz innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych – również tych wypłacanych przez zagraniczne instytucje emerytalno-rentowe – nie może przekraczać 2552,39 zł miesięcznie.
Maksymalna wysokość świadczenia to 500 zł miesięcznie „na rękę”. Taka kwota przysługuje osobom, które nie pobierają emerytury, renty ani innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub otrzymują je w łącznej wysokości nieprzekraczającej 2052,39 zł brutto miesięcznie. Jeśli łączna kwota pobieranych świadczeń wynosi więcej niż 2052,39 zł, ale nie przekracza progu 2552,39 zł brutto, wysokość świadczenia uzupełniającego zostaje ustalona jako różnica między graniczną kwotą a sumą otrzymywanych świadczeń. Na przykład osoba otrzymująca emeryturę w wysokości 2300 zł brutto może liczyć na dodatkowe świadczenie uzupełniające w kwocie 252,39 zł.
Jakie świadczenia wpływają na przyznanie 500+ dla niesamodzielnych
Do świadczeń finansowanych ze środków publicznych zaliczają się m.in. emerytury i renty wypłacane przez ZUS, KRUS oraz inne organy, a także świadczenia otrzymywane z zagranicznych instytucji emerytalno-rentowych. W skład tych świadczeń wchodzą również stałe zasiłki z pomocy społecznej, takie jak zasiłki stałe czy dodatki mieszkaniowe.
Nie wszystkie jednak świadczenia są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia uzupełniającego. Do dochodu nie wlicza się m.in. dodatku pielęgnacyjnego, zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku dla sieroty zupełnej, dodatku kombatanckiego czy ryczałtu energetycznego. Nie brane są także pod uwagę świadczenia jednorazowe, takie jak zasiłek pogrzebowy czy jednorazowe zasiłki socjalne. Nie uwzględnia się również świadczenia wspierającego ani renty rodzinnej dla dziecka, które stało się całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji przed ukończeniem 16. roku życia lub – jeśli nadal się uczy – przed ukończeniem 25 lat.
Katalog świadczeń finansowanych ze środków publicznych, które wpływają na prawo i wysokość świadczenia uzupełniającego, jest dostępny na stronie www.zus.pl oraz w salach obsługi klienta w każdej placówce ZUS.
Wniosek niezbędny do otrzymania świadczenia
Świadczenie uzupełniające nie jest przyznawane z urzędu – konieczne jest złożenie wniosku. Osoby uprawnione do emerytury lub renty z ZUS składają wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (formularz ESUN). W przypadku osób otrzymujących świadczenia z KRUS, wniosek należy złożyć w oddziale terenowym tej instytucji. Osoby, które nie pobierają żadnych świadczeń emerytalno-rentowych lub pobierają je z kilku instytucji, ale to ZUS wypłaca im dodatek pielęgnacyjny, również powinny składać wniosek w ZUS-ie.
Aby otrzymać świadczenie uzupełniające z ZUS-u, do wniosku (formularz ESUN) należy dołączyć dokument potwierdzający niezdolność do samodzielnej egzystencji – o ile nie znajduje się już w posiadaniu Zakładu. Osoby, które nie mają aktualnego orzeczenia lub gdy upłynął okres, na jaki zostało ono wydane, powinny dołączyć do wniosku zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego (druk OL-9). Warto również załączyć dokumentację medyczną oraz inne zaświadczenia, które mogą mieć znaczenie przy ocenie stanu zdrowia, np. kartę leczenia szpitalnego, historię choroby, dokumentację z rehabilitacji leczniczej lub zawodowej, a także orzeczenie
o niepełnosprawności.
Wzory formularzy – zarówno wniosek ESUN, jak i druk OL-9 – dostępne są na stronie internetowej ZUS oraz w każdej placówce Zakładu.
Aby uzyskać prawo do tzw. renty wdowiej już od lipca, wniosek należy złożyć najpóźniej do 31 lipca 2025 roku. Po tym terminie prawo do wypłaty za ten miesiąc przepadnie.
Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło już ponad 866 tys. wniosków o tzw. rentę wdowią, czyli o połączenie dwóch świadczeń: własnej emerytury lub renty z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. W województwie kujawsko-pomorskim złożono ich 50,2 tys. Najwięcej wniosków wpłynęło w województwach: śląskim – 110 tys., mazowieckim – 99,4 tys. oraz wielkopolskim – 79,5 tys. Najmniej złożono ich w podlaskim – 21,8 tys., lubuskim – 24,5 tys. i opolskim – 24,9 tys. – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Kiedy pierwsze wypłaty
Pierwsze wypłaty renty wdowiej rozpoczną się 1 lipca 2025 roku. W przypadku osób, które otrzymują swoje podstawowe świadczenia pierwszego dnia miesiąca, ZUS przekaże środki do wypłaty:
Aby świadczenie przysługiwało od lipca, wniosek (ERWD) musi być poprawnie wypełniony i złożony najpóźniej do 31 lipca 2025 roku. Wnioski złożone po tym terminie będą skutkowały wypłatą renty wdowiej najwcześniej od miesiąca, w którym spełniono wszystkie wymagane warunki – jednak nie wcześniej niż od miesiąca złożenia formularza.
Jak złożyć wniosek
Wniosek ERWD można złożyć osobiście w placówce ZUS, wysłać go pocztą lub przekazać online poprzez platformę PUE/eZUS.
Komu przysługuje renta wdowia?
Osoby, które chcą otrzymać tzw. rentę wdowią, muszą spełnić określone warunki. Świadczenie przysługuje osobom, które:
Nie ma znaczenia, kiedy zmarł małżonek – istotny jest wiek osoby ubiegającej się o świadczenie w chwili jego śmierci. Kobieta nie mogła zostać wdową przed ukończeniem 55 lat, a mężczyzna – przed ukończeniem 60 lat.
Co ważne, aby renta wdowia mogła zostać przyznana, wysokość pobieranego świadczenia (emerytury lub renty rodzinnej) nie może przekraczać trzykrotności najniższej emerytury, czyli kwoty 5636,73 zł brutto. Jeśli np. emerytura wynosi 5700 zł brutto – renta wdowia nie przysługuje.
Renta wdowia przysługuje wyłącznie po ostatnim zmarłym współmałżonku. Prawo do świadczenia wygasa w dniu poprzedzającym zawarcie nowego małżeństwa.
Wysokość świadczenia:
W początkowym etapie renta wdowia będzie wypłacana w jednym z dwóch wariantów:
W formularzu można zaznaczyć, aby ZUS dokonał wyboru korzystniejszej opcji.
Należy pamiętać, że łączna suma obu świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury, czyli 5636,73 zł brutto. W przypadku przekroczenia tej kwoty, renta wdowia zostanie odpowiednio pomniejszona.
Od 1 stycznia 2027 roku wysokość drugiego świadczenia wzrośnie z 15% do 25%.
Seniorzy, którzy pobierają emeryturę lub rentę z ZUS, powinni pamiętać, że zmiana danych – na przykład numeru konta – dokonana tuż przed terminem płatności ustalonym przez ZUS może skutkować zwrotem środków do Zakładu i opóźnieniem wypłaty świadczenia. Dlatego warto zgłaszać takie zmiany z odpowiednim wyprzedzeniem, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że każda zmiana adresu lub numeru konta bankowego powinna być zgłoszona co najmniej 12 dni roboczych przed terminem wypłaty świadczenia. Jeśli informacja dotrze później, świadczenie może trafić na zamknięty rachunek bankowy lub pod nieaktualny adres, przez co środki wrócą do ZUS-u – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Niestety, zdarzają się sytuacje, że zmiany rachunku zgłaszane są na ostatnią chwilę, często przy jednoczesnym zamknięciu starego konta bankowego. W efekcie pieniądze nie trafiają na właściwe konto i świadczenie wraca do Zakładu, co wydłuża czas oczekiwania na wypłatę – dodaje rzeczniczka.
Aby uniknąć problemów z opóźnioną wypłatą świadczeń, zmiany danych – takich jak adres zamieszkania czy numer rachunku bankowego – warto zgłaszać z odpowiednim wyprzedzeniem, najlepiej za pomocą formularza EZP. Dokument można złożyć osobiście w placówce ZUS, przesłać pocztą lub przekazać elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE / eZUS). Dzięki temu Zakład zdąży zaktualizować dane na czas, a świadczenie zostanie wypłacone zgodnie z harmonogramem.
Brak aktualnych danych, zwłaszcza adresowych, może skutkować wysyłką korespondencji pod niewłaściwy adres, co wiąże się z ryzykiem utraty ważnych informacji lub ujawnienia danych osobowych.
Zgłaszanie zmian z odpowiednim wyprzedzeniem gwarantuje terminową wypłatę świadczeń oraz minimalizuje ryzyko utraty ważnej korespondencji.
Od 1 czerwca 2025 r. świadczenie wychowawcze 800+ dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną, będzie wypłacane w nowych terminach i na zmienionych zasadach. Wprowadzenie nowych przepisów wiąże się z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków dotyczących edukacji dzieci.
Od czerwca 2025 r. świadczenie wychowawcze 800+ dla obywateli Ukrainy posiadających status UKR będzie wypłacane w dwóch terminach: 22 i 24 dnia każdego miesiąca. Zmiana harmonogramu wypłat wynika z wejścia w życie ustawy z dnia 15 maja 2024 r., która zmienia warunki przyznawania i wypłaty świadczenia dla tej grupy cudzoziemców – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Zgodnie z nowymi przepisami, aby obywatele Ukrainy posiadający status UKR mogli otrzymywać świadczenie 800+, dzieci, na które wnioskują, muszą uczęszczać do przedszkola (tzw. zerówki) lub polskiej szkoły. To warunek konieczny zarówno do przyznania świadczenia, jak i do kontynuowania jego wypłaty w kolejnych miesiącach.
Z obowiązku tego zwolnione są młodsze dzieci: które nie podlegają obowiązkowi przedszkolnemu lub szkolnemu, lub których obowiązek ten został odroczony.
Potwierdzenie spełnienia warunku edukacyjnego odbywa się na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej (SIO), do którego informacje wprowadza dyrektor placówki oświatowej do której uczęszcza dziecko. Od nowego okresu świadczeniowego, czyli od 1 czerwca 2025 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie każdorazowo weryfikował w rejestrze SIO, czy dziecko uczęszcza do polskiej placówki edukacyjnej. Jeśli w rejestrze brak będzie odpowiednich danych, rodzic otrzyma wezwanie do złożenia wyjaśnień za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych PUE/eZUS. W przypadku błędu w systemie, po jego korekcie i uzupełnieniu danych, ZUS przyzna i wypłaci świadczenie wychowawcze.
Pierwsze świadczenia wypłacane na podstawie nowych przepisów – za czerwiec 2025 r. – zostaną zrealizowane 23 i 24 czerwca 2025 r. W kolejnych miesiącach świadczenia będą przekazywane 22 i 24 dnia miesiąca.
Rodzice i opiekunowie mają czas tylko do 30 czerwca 2025 r., aby złożyć wniosek o świadczenie 800 plus na nowy okres świadczeniowy 2025/2026, który właśnie się rozpoczął. Warto dopilnować terminu, by nie stracić prawa do świadczenia.
Wnioski o świadczenie wychowawcze 800 plus na nowy okres można składać wyłącznie do końca czerwca 2025 roku. Przesłanie formularza po tym terminie oznacza, że świadczenie będzie wypłacane dopiero od miesiąca jego złożenia. Na przykład, jeśli rodzic złoży wniosek dopiero w lipcu, świadczenie zostanie przyznane od lipca – bez wyrównania za czerwiec. Wyjątek stanowią rodzice nowo narodzonych dzieci – mają oni trzy miesiące od dnia narodzin dziecka na złożenie wniosku – przypomina Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Wnioski na nowy okres świadczeniowy, który rozpoczął się 1 czerwca 2025 r. i potrwa do 31 maja 2026 r., można składać już od lutego. Terminy wypłat zależą od daty złożenia wniosku. Jeśli wniosek został złożony do 30 kwietnia, świadczenie zostanie wypłacone do 30 czerwca. W przypadku wniosków złożonych w maju, wypłata nastąpi do 31 lipca, z wyrównaniem od czerwca. Natomiast wnioski złożone w czerwcu będą obsłużone do końca sierpnia, a świadczenie zostanie wypłacone również z wyrównaniem od czerwca.
Wnioski o 800 plus można składać za pośrednictwem: bezpłatnej aplikacji mZUS, bankowości elektronicznej, portalu PUE/eZUS oraz platformy Emp@tia.
Od 1 lutego do ZUS wpłynęło już około 4,1 mln wniosków o świadczenie 800 plus na nowy okres, w tym niemal 213 tys. w województwie kujawsko-pomorskim.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
