Klienci Zakładu Ubezpieczeń Społecznych chętnie korzystają z rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS-u, tym bardziej że ośrodki, do których wysyła Zakład, są zlokalizowane na terenie całej Polski, w tym w wielu miejscowościach uzdrowiskowych. Zainteresowanych wyjazdem nie brakuje, zwłaszcza że osoba skierowana do ośrodka z ZUS-u nie ponosi żadnych kosztów związanych z rehabilitacją, wyżywieniem czy zakwaterowaniem. Leczenie jest finansowane w całości przez Zakład, który również pokrywa koszty dojazdu do sanatorium i z powrotem najtańszym środkiem komunikacji publicznej. Tylko w 2023 roku z takiej rehabilitacji skorzystało ponad 48,4 tys. osób.
Wyjazd do sanatorium z ZUS-u pozwala poprawić stan zdrowia chorych na niedyspozycje, które są najczęstszą przyczyną niezdolności do pracy. Schorzenia, jakie można rehabilitować w ośrodku leczniczym to: narządy ruchu, układu krążenia, układu oddechowego, narządy głosu, a także schorzenia psychosomatyczne, np. zaburzenia nastrojowe, behawioralne i lękowe wynikające z przewlekłego stresu. Z sanatorium mogą skorzystać także osoby po leczeniu nowotworu piersi.
Warto skorzystać z najbliższego dyżuru telefonicznego i zapytać eksperta, kto może ubiegać się o sanatorium z ZUS, na jakie schorzenia i gdzie można wyjechać, jak uzyskać skierowanie, w jakich sytuacjach emeryt lub rencista będzie mógł skorzystać z takiej rehabilitacji. Odpowiedzi na pytania będzie można uzyskać we wtorek, 18 czerwca w godz. 10-12.00 pod nr tel. 56 610 93 59 - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Od 1 września 2024 r. więcej osób będzie mogło skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy z wcześniejszej emerytury stażowej dla nauczycieli.
Nauczyciele, wychowawcy, czy inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, by otrzymywać z ZUS-u świadczenie. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, to mogą np. skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Aby nabyć prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, należy spełnić łącznie trzy warunki. Pierwszym z nich jest ukończenie określonego wieku, który jest zróżnicowany dla kobiet i dla mężczyzn. Do końca 2024 r. kobieta musi ukończyć co najmniej 55 lat, a mężczyzna 60 lat.
Drugim warunkiem jest odpowiedni staż ubezpieczeniowy. Należy udowodnić 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat pracy w zawodzie nauczyciela, wychowawcy, czy innego pracownika pedagogicznego przynajmniej w wymiarze 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć w placówkach wymienionych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. To może być praca nauczycielska na przykład w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych czy młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. Co ważne od 1 września krąg osób uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego poszerza się o pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. - Do świadczenia kompensacyjnego po spełnieniu wszystkich warunków będą mieć prawo także nauczyciele, wychowawcy inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych w tym w poradniach specjalistycznych udzielających dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu – mówi Krystyna Michałek.
Ostatni, niezbędny warunek, to rozwiązać stosunek pracy na swój wniosek lub stosunek wygaśnie w określonych okolicznościach np. umowa o pracę wygaśnie z powodu upływu okresu, na jaki została zawarta. Gdy zatrudnienie odbywa się w kilku miejscach, to muszą zostać rozwiązane wszystkie umowy o pracę, bez względu na ich charakter i wymiar czasu, w jakim są wykonywane. Istotne jest również by po rozwiązaniu stosunku pracy w charakterze nauczyciela, a przed przejściem na świadczenie kompensacyjne nie wykonywać żadnej innej pracy ani nie prowadzić działalności gospodarczej.
Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustalana jest indywidualnie i nie może być niższa niż najniższa gwarantowana emerytura, która aktualnie wynosi 1780,96 zł brutto. Świadczenie to przysługuje do czasu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego lub uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.
Emerytura nauczycielska bez względu na wiek
Nauczyciele mogą także przejść na wcześniejszą emeryturę nauczycielską. Wciąż na taką emeryturę mogą przechodzić osoby, które 31 grudnia 2008 r. miały co najmniej 30 lat pracy, w tym minimum 20 lat pracy nauczycielskiej wykonywanej przynajmniej w wymiarze połowy obowiązującego pełnego wymiaru zajęć. Wyjątkiem są nauczyciele m.in. ze szkół i zakładów specjalnych. W ich przypadku emerytura jest przyznawana, jeśli do 31 grudnia 2008 r. mieli 25 lat pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej przynajmniej w wymiarze 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Nauczyciel, który chce przejść na emeryturę nauczycielską musi rozwiązać umowę o pracę i złożyć wniosek o emeryturę nauczycielską przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Jeśli przystąpił do OFE, to musi dodatkowo złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.
Nowa emerytura nauczycielska od 1 września
Od 1 września 2024 r. wchodzą zmiany przepisów w Karcie Nauczyciela, dzięki którym nauczyciele, którzy nie spełnili warunków do wcześniejszej emerytury bez względu na wiek do 31 grudnia 2008 r., będą mogli przejść na tzw. emeryturę stażową. Muszą jednak spełnić kilka warunków. Jednym z nich jest rozpoczęcie pracy jako nauczyciel, wychowawca, inny pracownik pedagogiczny w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce organizacyjnej wymienionej w art.1 Karty Nauczyciela przed 1 stycznia 1999 r. Trzeba też rozwiązać stosunek pracy i udokumentować 30 lat stażu składkowego (bez okresów rolnych) w tym 20 lat faktycznego wykonywania pracy nauczycielskiej świadczonej w wymiarze przynajmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.
Nauczyciele będą mogli przechodzić na wcześniejsze emerytury etapami. Ważny jest wiek. Jako pierwsi z nowej emerytury nauczycielskiej, od 1 września 2024 r. mogą skorzystać nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r., o ile przed dniem wejścia w życie przepisów ukończyli 58 lat i spełniają pozostałe warunki. Od 1 września 2025 r. na emeryturę będą mogli przejść nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 r., którzy przed 1 września 2025 r. ukończą co najmniej 56 lat. Natomiast od 1 września 2026 r. na emeryturę będą mogli przejść nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.
Wniosek o nową emeryturę nauczycielską należy złożyć przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Prawo do tej emerytury nie ustaje w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
Wysokość nowej emerytury
Nowa emerytura nauczycielska obliczona zostanie w wyniku podzielenia zwaloryzowanego kapitału początkowego, zwaloryzowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego oraz zwaloryzowanych środków zgromadzonych na subkoncie przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku, w którym przechodzi na tę emeryturę. Co ważne, aby mieć prawo do nowej emerytury nauczycielskiej, kwota z wyliczenia musi być nie niższa od minimalnej emerytury, która aktualnie wynosi 1780,96 zł brutto.
Z chwilą wydania decyzji w sprawie ustalenia prawa do nowej emerytury nauczycielskiej środki w OFE są umarzane i przechodzą na subkonto w ZUS-ie, które jest zamykane. Tym samym ustaje członkostwo w OFE. W związku z tym kobieta, która jest członkiem OFE, nie nabędzie prawa do emerytury kapitałowej w powszechnym wieku emerytalnym i tym samym nie będzie miała prawa do przeliczenia emerytury w docelowej wysokości.
Co ze środkami z II filaru emerytalnego ?
W przypadku przejścia na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w razie śmierci środki z subkonta i OFE są dziedziczone. Natomiast, w przypadku nowej emerytury nauczycielskiej środki z subkonta (wraz z przekazanymi środkami z OFE) są przenoszone na konto ubezpieczonego i nie podlegają dziedziczeniu, co oznacza brak prawa do podziału środków lub wypłaty gwarantowanej.
Już niemal 13 mln osób korzysta z Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Swój profil na PUE ZUS mają zarówno przedsiębiorcy, lekarze, osoby pracujące, jak i emeryci czy renciści. Konto na PUE może też mieć nastolatek, który ukończył 13 lat, pod warunkiem że ma swój dokument tożsamości.
Platforma Usług Elektronicznych ZUS to kompleksowy e-urząd, który jest dostępny 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Mając swój profil na PUE ZUS wiele spraw w ZUS-ie można załatwić bez wychodzenia z domu. PUE umożliwia również dostęp do wielu istotnych informacji, które znajdują się na naszym koncie w ZUS. Co ważne od ubiegłego roku każdy, kto jest płatnikiem składek, musi obowiązkowo posiadać takie konto- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
PUE daje możliwość na bieżące kontrolowanie pracodawcy w zakresie zgłoszenia do ubezpieczeń i wysokości opłacanych składek. Na indywidualnym profilu w PUE znajdziemy informację o stanie konta ubezpieczonego wraz z wyliczoną hipotetyczną emeryturą, sprawdzimy, czy członkowie rodziny zostali prawidłowo zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego, a także obliczymy w kalkulatorze emerytalnym prognozowaną emeryturę. Poprzez konto na PUE możemy też otrzymywać indywidualne odpowiedzi z ZUS-u i o każdej porze przez 7 dni w tygodniu wysyłać wnioski i dokumenty do Zakładu. Seniorzy tą drogą mogą złożyć np. wniosek o zmianę sposobu wypłaty świadczenia z adresu na rachunek bankowy, a rodzice i opiekunowie wnioski o świadczenia dla rodzin jak: 800+, wyprawkę szkolną, rodzinny kapitał opiekuńczy, czy żłobkowe. Płatnicy składek mogą elektronicznie przekazywać wnioski do ZUS-u i korzystać z bezpłatnej aplikacji ePłatnik przeznaczonej do obsługi dokumentów ubezpieczeniowych. Mogą też kontrolować stan swoich rozliczeń z ZUS-em, mają dostęp do zwolnień lekarskich swoich pracowników, mogą samodzielnie tworzyć elektroniczne dokumenty z danymi z ZUS-u i przekazywać je do innych instytucji (np. banku lub urzędu). Za pomocą PUE można też umówić wizytę w placówce ZUS na konkretny dzień i godzinę, by nie czekać w kolejce - dodaje rzeczniczka.
Profil na PUE ZUS zakładany jest zawsze dla osoby fizycznej. Taki profil może posiadać niepełnoletnia młodzież tj. nastolatek, który ukończył 13. rok życia, pod warunkiem że ma swój dokument tożsamości. Taki młody człowiek na swoim profilu PUE znajdzie informacje, dotyczące np. zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, czy o rencie rodzinnej, jeśli ją pobiera.
Założenie profilu na PUE ZUS trwa zaledwie kilka minut
PUE to wygodny kontakt z ZUS-em, dlatego warto mieć na nim swój profil. Założenie konta na PUE ZUS jest bardzo proste i trwa zaledwie kilka minut. Profil PUE można założyć samodzielnie przez internet, potwierdzając swoją tożsamość za pomocą profilu zaufanego lub bankowości elektronicznej. Konto na PUE ZUS założymy także w trakcie e-wizyty, czyli wideorozmowy z pracownikiem ZUS lub tradycyjnie w placówce ZUS-u. Na stronie internetowej Zakładu można znaleźć instrukcje jak krok po kroku zarejestrować konto na PUE ZUS.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
