Rodzice dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy, którzy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego wracają do pracy, mogą ubiegać się o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, gdy opiekę nad dzieckiem przejmuje babcia lub niania. Do tej pory do ZUS wpłynęło 107,6 tys. wniosków o to świadczenie, z czego w województwie kujawsko-pomorskim złożono 5,6 tys. wniosków.
Świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” jest skierowane do pracujących rodziców wychowujących dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy, które nie uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego ani przedszkola, oraz nie są pod opieką dziennego opiekuna. Wysokość świadczenia wynosi 1500 zł miesięcznie na każde dziecko, a w przypadku dzieci z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności kwota ta wzrasta do 1900 zł – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
O świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” mogą ubiegać się rodzice, opiekunowie faktyczni, rodzice zastępczy oraz osoby prowadzące rodzinny dom dziecka, pod warunkiem posiadania ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oznacza to, że muszą być zatrudnieni na przykład na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub prowadzić własną działalność gospodarczą. Aby otrzymać świadczenie, należy wykazać minimalny poziom przychodów, od których opłacane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (minimalny poziom podstawy wymiaru składki). Świadczenie przysługuje, gdy łączny przychód obojga rodziców lub opiekunów wynosi co najmniej 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, co stanowi tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej. Należy pamiętać, że podstawa wynagrodzenia każdego z rodziców nie może być niższa niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, a w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą i korzystających z preferencyjnych składek – 30 proc.
100 proc. minimalnego wynagrodzenia dla jednego rodzica
Osoby samodzielnie wychowujące dziecko nie muszą udowadniać aktywności zawodowej drugiego rodzica. Wymagane jest jednak, aby w ich przypadku podstawa składek emerytalno-rentowych nie była niższa niż 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Aktywni rodzice w pracy – nie tylko dla osób ubezpieczonych w ZUS
Osoby pracujące wyłącznie na podstawie umowy o dzieło nie mają prawa do świadczenia „Aktywni rodzice w pracy”, ponieważ od takich umów nie są odprowadzane składki do ZUS. Warto podkreślić, że świadczenie to przysługuje nie tylko osobom ubezpieczonym w ZUS, ale także tym, które posiadają ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników, pracują w służbach mundurowych na podstawie stosunku służbowego, a także tym, które pobierają zasiłek macierzyński, chorobowy, opiekuńczy, wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy zgodnie z Kodeksem pracy.
Wniosek można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej
Rodzice mogą ubiegać się o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” wyłącznie w formie elektronicznej. Do wyboru mają jeden z czterech dostępnych kanałów: platformę eZUS/PUE ZUS, aplikację mobilną mZUS, bankowość elektroniczną oraz portal Emp@tia. Świadczenie zostanie wypłacone na konto bankowe rodziców, którzy samodzielnie decydują o jego wykorzystaniu.
W danym miesiącu rodzice mogą skorzystać tylko z jednego świadczenia
W ramach programu „Aktywny rodzic” do wyboru są trzy opcje: „Aktywny rodzic w pracy”, „Aktywnie w żłobku” oraz „Aktywnie w domu”. Jeśli zostanie przyznane jedno z tych świadczeń, to za ten miesiąc nie przysługuje na to samo dziecko rodzinny kapitał opiekuńczy ani dofinansowanie żłobkowe. Program umożliwia korzystanie z jednego świadczenia na dziecko w danym miesiącu, jednak w zależności od sytuacji, takiej jak brak pracy, zatrudnienie czy rozpoczęcie uczęszczania przez dziecko do przedszkola, rodzice mogą wielokrotnie zmieniać rodzaj wsparcia. Program „Aktywny rodzic” można łączyć ze świadczeniem 800 plus na dzieci.
Od 1 stycznia 2025 roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.
1 stycznia 2025 roku wejdą w życie przepisy, które umożliwią łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi przysługującymi w organach, takich jak ZUS, KRUS, WBE, ZER MSWIA oraz BESW. Jednak samo posiadanie statusu wdowy lub wdowca oraz prawo do dwóch świadczeń nie wystarczą, aby uzyskać „rentę wdowią”. Należy łącznie spełnić następujące warunki:
Wdowie lub wdowcowi przysługuje prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku. Warto podkreślić, że prawo do wypłaty świadczeń w przypadku zbiegu z rentą rodzinną wygasa z dniem poprzedzającym zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Przyznanie „renty wdowiej” będzie możliwe, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej. W przypadku, gdy do tej pory nie ubiegali się o przyznanie renty rodzinnej, ponieważ świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w tym roku. Następnie do 30 czerwca 2025 roku, należy złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną, korzystając z formularza ERWD. Taka kolejność ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 roku. Podobna sytuacja dotyczy osób pobierających rentę rodzinną, które nigdy nie wnioskowały o przyznanie emerytury. Ważne jest, aby pamiętać, że jeśli klient w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miał ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ZUS odmówi przyznania świadczenia w zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia.
Ile wyniesie renta wdowia ?
Obecnie wdowy i wdowcy mogą pobierać jedno świadczenie – wyższe lub wybrane spośród dwóch dostępnych opcji: rentę rodzinną lub własne świadczenie, takie jak np. emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy czy emerytura rolnicza. W przyszłym roku będą mieli możliwość wyboru: otrzymywać pełną rentę rodzinną oraz 15 proc. własnego świadczenia lub odwrotnie. Warto zaznaczyć, że od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie zostanie zwiększone z 15 do 25 proc. Taki wybór będą miały także osoby uprawnione do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty szkoleniowej.
Wysokość sumy świadczeń ustalonych w zbiegu nie może przekraczać trzykrotności kwoty najniższej emerytury, czyli obecnie 5342,88 zł (3 x 1780,96 zł). Do tego limitu wliczane są również świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki, przyznawane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia.
Kiedy można złożyć wniosek
Od 1 stycznia 2025 r. będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, przy czym prawo do tego świadczenia zostanie przyznane od miesiąca, w którym złożony został wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. W przypadku wniosków złożonych do 30 czerwca 2025 r., prawo do renty wdowiej będzie przysługiwało od 1 lipca 2025 r. Dlatego na złożenie wniosku uprawnione osoby będą miały 6 miesięcy. Osoby, które posiadają już ustalone prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, nie muszą dołączać żadnych dokumentów do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Jeśli zdecydują się złożyć elektronicznie wniosek o „rentę wdowią”, a nie posiadają jeszcze konta w systemie eZUS, pracownik Zakładu pomoże im je założyć. Wystarczy skontaktować się z ZUS-em. Można to zrobić osobiście, podczas e-wizyty, przez cot@zus.pl lub telefonicznie 22 560 16 00.
Na koniec października br. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zarejestrowano 1 milion 191 tysięcy cudzoziemców objętych ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Od początku roku ich liczba wzrosła o ponad 64 tysiące, a w ciągu ostatnich trzech lat zwiększyła się o ponad 320 tysięcy.
Polski rynek pracy staje się coraz bardziej atrakcyjny dla obcokrajowców. W 2008 roku w bazie ZUS zarejestrowanych było zaledwie 65 tys. cudzoziemców, w tym 16,3 tys. obywateli krajów Unii Europejskiej. Dziś jest to już ponad 1 mln. Nie tylko w skali całego kraju, ale także w województwie kujawsko-pomorskim wzrosła liczba legalnie pracujących obcokrajowców. Na koniec października br. wyniosła ona ponad 43,8 tys., co oznacza niemal 15-procentowy wzrost w porównaniu z początkiem roku. W ciągu ostatnich trzech lat liczba ta zwiększyła się o blisko 12 tys., co stanowi wzrost o 37,5 procent – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Na polskim rynku pracy dominują obywatele Ukrainy. W kraju jest ich obecnie 788,3 tys. W województwie kujawsko-pomorskim ich liczba przekracza 30 tys. Na drugim miejscu znajdują się Białorusini – w rejestrach Zakładu ich liczba wynosi 135,2 tys., z czego 3,2 tys. podlega ubezpieczeniu na Kujawach i Pomorzu. Trzecie miejsce w kraju zajmują Gruzini, których liczba wynosi 26,8 tys. W województwie kujawsko-pomorskim na trzeciej pozycji znajdują się Hindusi, których jest ponad tysiąc, natomiast Gruzini są dopiero na czwartym miejsce z liczbą 926 – dodaje rzeczniczka.
Na Kujawach i Pomorzu w ciągu ostatnich trzech lat największy wzrost liczby pracujących cudzoziemców odnotowano wśród Ukraińców, których przybyło o 4380 osób, Białorusinów – o niemal 1900 osób, oraz Hindusów – o 665 osób.
Obcokrajowcy najczęściej podlegają ubezpieczeniom społecznym w związku z zawarciem umowy o pracę, jednak coraz częściej decydują się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Według danych na 31 października 2024 roku, w Polsce ponad 70,5 tys. cudzoziemców prowadzi własną firmę, z czego w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano 2,3 tys. działalności gospodarczych przez osoby posiadające zagraniczny paszport.
Udział cudzoziemców w ogólnej liczbie ubezpieczonych w Polsce nieustannie rośnie. Warto jednak przypomnieć, że choć obcokrajowcy mają prawo do świadczeń, stanowią oni zaledwie około 1 procent wydatków ponoszonych przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
