1 lutego upływa termin na złożenie informacji o danych do ustalenia indywidualnej składki na ubezpieczenie wypadkowe na kolejny rok składkowy, trwający od  kwietnia do końca marca następnego roku. Nie jest to jednak obowiązek wszystkich firm. Taki obowiązek mają przedsiębiorcy, którzy w ubiegłym roku zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie co najmniej 10 osób oraz spełnili dodatkowe warunki określone w przepisach.

Do końca stycznia część przedsiębiorców musi złożyć informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA za 2020 r. Informację ZUS IWA mają obowiązek złożyć płatnicy, którzy jednocześnie: 

• byli zgłoszeni nieprzerwanie, jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 

1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. i co najmniej jeden dzień w styczniu 2021 r.,

• w 2020 r. zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych,

• 31 grudnia 2020 r. byli wpisani do rejestru REGON.

W dokumencie ZUS IWA powinna znaleźć się informacja o rodzaju działalności gospodarczej według PKD, liczbie ubezpieczonych, liczbie zatrudnionych w warunkach zagrożenia, a także powinny znaleźć się dane dotyczące liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, jakie miały miejsce w roku, za który jest składana IWA, czyli w 2020 roku. Od treści dokumentu ZUS IWA zależy wysokość składek na ubezpieczenie wypadkowe, które płatnik będzie opłacał od kwietnia 2021 roku do marca 2022 roku – informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Płatników, którzy przekazali do Zakładu informację ZUS IWA trzy razy z rzędu, czyli za trzy ostatnie lata kalendarzowe, w ustalaniu wysokości składki wypadkowej wyręczy ZUS. Informację o wyznaczonej składce ZUS prześle w stosownym zawiadomieniu do 20 kwietnia. Informację przedsiębiorcy mogą także znaleźć na PUE ZUS.

Pozostali płatnicy samodzielnie zgodnie z ich PKD ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, która jest zróżnicowana w zależności od stopnia ryzyka.  Dla płatników  zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. 

Od 1 kwietnia 2021 roku zmieni się ponownie wysokość stopy procentowej ubezpieczenia wypadkowego, a  nowe wartości   stopy procentowej dla grup działalności znane będą w marcu 2021 r. 

Informację ZUS IWA płatnik składek przekazuje w takiej samej formie, w jakiej przekazuje dokumenty ubezpieczeniowe (zgłoszeniowe i rozliczeniowe). Tak więc jeśli przedsiębiorca składa dokumenty drogą elektroniczną, to również ZUS IWA należy wysłać w takiej formie. Gdy przekazuje dokumenty w formie papierowej, to IWA powinna być również złożona w formie papierowej. W przypadku przekazywania informacji ZUS IWA w formie przesyłki pocztowej, na kopercie powinien być umieszczony napis "ZUS IWA".

Więcej informacji o formularzu ZUS IWA oraz ustalaniu składki na ubezpieczenie wypadkowe można uzyskać na stronie internetowej www.zus.pl, pod numerem telefonu 22 560 1600 oraz w każdej placówce Zakładu.

Do 1 lutego przedsiębiorcy mają czas, aby zgłosić się po raz pierwszy do „Małego ZUS plus”, który uprawnia do płacenia niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Nie dotyczy to składki zdrowotnej, którą przedsiębiorca opłaca w pełnej wysokości. Z „Małego ZUS plus”  w województwie kujawsko-pomorskim obecnie korzysta około 13 tys. płatników, w całej Polsce 300 tys.

„Mały ZUS plus” adresowany jest między innymi dla tych, którzy prowadzili działalność gospodarczą w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni i nie przekroczyli rocznego przychodu w wysokości 120 tys. zł. Jeśli działalność gospodarcza była prowadzona krócej, limit przychodu wylicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy.  

Do „Małego ZUS plus” można się zgłaszać od początku roku. Przedsiębiorca, który chce korzystać z „Małego ZUS plus” i spełnia warunki, powinien zgłosić się do ulgi maksymalnie do 1 lutego. Może to zrobić składając w ZUS odpowiednie dokumenty: ZUS ZWUA - wyrejestrowanie z dotychczasowym kodem ubezpieczenia oraz ZUS ZUA lub ZUS ZZA - zgłoszenie do ubezpieczeń z kodem właściwym dla „Małego ZUS plus”: 05 90 albo 05 92. Osoba, która korzystała z „Małego ZUS plus” w ubiegłym roku i nadal spełnia warunki w 2021 r. nie musi ponownie zgłaszać się do ulgi – informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Pozostali przedsiębiorcy tj. ci, którzy rozpoczną lub wznowią prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej albo spełnią warunki do ulgi po 24 stycznia 2021 r. (np. po zakończeniu okresu 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek” na ubezpieczenia społeczne), zgłaszają się do małego ZUS plus w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany. 

Co ważne każdy korzystający z „Małego ZUS plus” w 2021 r. musi przekazać  ZUS DRA cz. II albo ZUS RCA cz. II. z informacją o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie oraz formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Dokumenty te płatnik składa razem z kompletem rozliczeniowym za styczeń 2021 r. (odpowiednio w terminie do 10.02 lub 15.02) lub w pierwszym miesiącu, w którym wznowił/rozpoczął na nowo działalność prowadzoną w 2020 r. (w terminie do 10 albo 15 dnia następnego miesiąca). 

Kwota składek przy „Małym ZUS plus” zależy od dochodu. Podstawą ich wymiaru jest połowa przeciętnego miesięcznego dochodu uzyskanego z działalności w poprzednim roku. Nie zmienił się sposób obliczania minimalnej i maksymalnej podstawy wymiaru składek. Musi się ona mieścić pomiędzy 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, a 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli między 840 zł a 3155,40 zł w 2021 roku. 

Z małego ZUS plus wykluczeni są przedsiębiorcy, którzy rozliczają się na podstawie karty podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od podatku VAT oraz ci, którzy prowadzą także inną pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej). Z ulgi nie skorzysta także osoba, która wykonuje działalność dla byłego lub obecnego pracodawcy w ramach tego, co robiła dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Przedsiębiorca może korzystać z „Małego ZUS plus” przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności. Ulga nie jest przeznaczona dla osób, które dopiero założyły swoją działalność. One mogą skorzystać z innych możliwości. Najpierw 6-miesięczna „ulga na start”, 

a następnie dwa lata „preferencyjnych składek” opłacanych od podstawy równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Wszystkie te ulgi są dobrowolne, ale warto pamiętać, że opłacanie niższych składek przełoży się w przyszłości na wysokość wypłacanych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, wypadkowego oraz ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Niższe składki, to niższe świadczenia – tłumaczy rzeczniczka.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę ok. 9,5 mln deklaracji podatkowych PIT  za 2020 r. Trafią one do wszystkich osób, które w zeszłym roku chociaż raz pobrały świadczenie  z ZUS, np. emeryturę, rentę lub zasiłek. W województwie kujawsko - pomorskim PIT-y otrzyma niemal 527 tys. osób. W tym roku ZUS jednak nie rozlicza świadczeniobiorców z nadpłatą podatku.

Co roku na przełomie stycznia i lutego ZUS rozpoczyna akcję wysyłkową deklaracji PIT-40A, PIT-11A 

i PIT-11. Przed 1 marca wszyscy, którzy w ubiegłym roku choćby tylko jeden raz pobrali świadczenie z ZUS, otrzymają należną im deklarację podatkową. Z prawie 527 tys. wysyłanych deklaracji w naszym województwie 451 tys. otrzymają emeryci i renciści. Pozostałe formularze trafią m.in. do osób, które w ubiegłym roku pobierały zasiłki chorobowe, macierzyńskie czy opiekuńcze – informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

PIT-40A otrzymają emeryci i renciści, którzy przynajmniej w grudniu pobierali świadczenie z ZUS.

Deklaracja ta trafi także do osób, które korzystały ze świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy z renty socjalnej. Co ważne w tym roku roczne obliczenie podatku będzie sporządzane tylko dla podatników z kwotą niedopłaty podatku, gdy suma zaliczek przekazanych do urzędu skarbowego w roku podatkowym nie przewyższa kwotę   podatku   należnego  od  uzyskanego dochodu. To oznacza, że w tym roku ZUS nie rozlicza świadczeniobiorców z nadpłatą podatku. Otrzymają oni PIT-11A, a zwrot z tytułu nadpłaty podatku dostaną bezpośrednio z urzędu skarbowego. Zwrot nadpłaty nastąpi w ciągu  45 dni od złożenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej zeznania podatkowego.

Jeżeli świadczeniobiorca nie otrzymywał innych dochodów i nie korzysta z odliczeń –  nie musi składać zeznania podatkowego PIT-37 lub PIT-36. Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) przygotowuje wszystkim podatnikom zeznania podatkowe i udostępnia je w wersji elektronicznej w aplikacji e-Deklaracje dostępnej na stronie podatki.gov.pl.

PIT-11A to informacja o dochodach dotycząca osób, które pobierały inne niż wymienione powyżej świadczenia z ZUS (zasiłki chorobowe, macierzyńskie) i tych, które w momencie rozliczania podatku nie są już świadczeniobiorcami ZUS. Deklaracje te otrzymają również m.in. osoby, które złożyły 

w ZUS oświadczenie o zamiarze wspólnego rozliczania dochodów z małżonkiem albo też złożyły wniosek o obliczanie i pobieranie zaliczki na podatek według wyższej skali podatkowej czy wniosek 

o niesporządzaniu rocznego obliczenia podatku na PIT-40A. Od tego roku PIT-11A otrzymają także świadczeniobiorcy, którzy mają nadpłatę podatku.

PIT-11 otrzymają z kolei osoby, które pobrały w ubiegłym roku świadczenie należne po osobie zmarłej lub alimenty potrącone ze świadczenia wypłacanego przez ZUS dla osób alimentowanych na podstawie wyroku sądu lub ugody.

ZUS przypomina, że emeryci i renciści, którzy mogą skorzystać z odliczeń od dochodu lub od podatku, powinni to zrobić w zeznaniu podatkowym PIT-37 lub PIT-36, które złożą w urzędzie skarbowym do 30 kwietnia. Każdy emeryt i rencista może również przekazać 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Jeżeli jest to ta sama organizacja co w roku ubiegłym, świadczeniobiorca nie musi składać żadnej dodatkowej dokumentacji w urzędzie skarbowym. Jeżeli jest to inna organizacja, należy wówczas złożyć w urzędzie skarbowym druk PIT-OP.

W szczególnych, uzasadnionych losowo, okolicznościach ZUS może wydać świadczeniobiorcy duplikat deklaracji PIT wcześniej, przed dostarczeniem jej standardową drogą pocztową. Duplikat można otrzymać w każdej placówce ZUS.

W ostatnich latach w Polsce liczba legalnie pracujących cudzoziemców stale się zwiększała. Rosła również liczba cudzoziemców, którzy podlegają ubezpieczeniom społecznym. Przy czym największy wzrost można było zaobserwować w latach 2015-2019. Od marca do maja 2020 roku nastąpił spadek liczby ubezpieczonych obcokrajowców, co miało związek z ograniczeniami wprowadzonymi w Polsce w związku z rozprzestrzenianiem się epidemii koronawirusa. W czerwcu 2020 roku zatrzymał się trend spadkowy, 

a liczba pracujących cudzoziemców nieznacznie wzrosła, by na koniec 2020 roku przekroczyć 725 tys. 

W województwie kujawsko-pomorskim liczba ta na koniec ubiegłego roku przekroczyła 26 tys.

Niewątpliwie wpływ na liczbę pracujących cudzoziemców w Polsce miały utrudnienia w przekraczaniu granic państw i „zamrażanie” gospodarki, w związku z koniecznością izolacji obywateli. Największy miesięczny spadek miał miejsce między końcem marca a końcem kwietnia 2020 roku. W skali kraju ilość obywateli 

z zagranicznym paszportem zmalała o 40,0 tys. ubezpieczonych. Po ponownym otwarciu polskiej granicy liczba ubezpieczonych cudzoziemców zaczęła rosnąć, by na koniec 2020 roku przekroczyć 725 tys. 

Jak w całym kraju, tak i w naszym województwie można było zauważyć zmniejszenie liczby zgłoszonych do ubezpieczeń pracujących obcokrajowców. W lutym ich liczba sięgała 24,2 tys., w kwietniu 22 tys., a w czerwcu 20,7 tys. Kolejne miesiące były już zwyżkowe, by pod koniec roku przekroczyć 26 tys. - informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Nadal najwięcej cudzoziemców zgłoszonych do ZUS-u pochodzi z Ukrainy – 532,5 tys. osób. 

Na drugim miejscu są Białorusini w liczbie 50,6 tys., a na trzecim Gruzini, których jest 12,9 tys. osób. 

W województwie kujawsko-pomorskim dominującą grupą są obywatele Ukrainy, których jest 21 tys. Kolejni, co do liczby są Białorusini (1034), obywatele Mołdawii (616) i Gruzji (460). W naszym regionie pracują też obywatele Filipin, Kolumbii, Australii czy Nigerii – dodaje rzeczniczka.

Co ciekawe, zdecydowanie więcej w ubezpieczeniu społecznym jest mężczyzn niż kobiet. W pierwszym półroczu 2020 roku ich udział nieznacznie wzrósł – z 66,2% w grudniu 2019 r. do 67,2% w czerwcu 2020 roku. W latach 2015- 2019 wśród cudzoziemców podlegających ubezpieczeniom społecznym dominowały osoby w wieku 20-49 lat.  Natomiast na koniec czerwca 2020 roku najliczniejszą grupę wiekową wśród cudzoziemców stanowiły osoby w wieku 30-34 lata.  

Pandemia spowodowała, że nastąpił spadek zatrudnienia obcokrajowców przede wszystkim w sektorze usług administrowania. Natomiast wzrost liczby dał się zauważyć w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej, a także informacji i komunikacji.

Największą grupę spośród ubezpieczonych cudzoziemców stanowią pracownicy. W naszym regionie jest ich aktualnie 9,5 tys. a w całym kraju 431 tys. Drugą pod względem liczności grupą są osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej. Natomiast niewielka cześć z cudzoziemców, około 3 proc. decyduje się na własny biznes. W województwie kujawsko-pomorskim na prowadzenie własnej firmy zdecydowało się około 600 przedsiębiorców.

 

Statystyka cudzoziemców dla oddziałów ZUS w woj. kujawsko-pomorskim (dane na 31.12.2020 r.)

Źródło, nadesłane, Krystyna Michałek Rzecznik Regionalny ZUS Województwa Kujawsko-Pomorskiego