Co roku- do końca maja osoby, które dorabiają do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, muszą poinformować ZUS o swoich przychodach za dany rok rozliczeniowy. W tym roku jest to okres od 1 marca 2021 r. do 28 lutego 2022 r.
Pobierając świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, można dodatkowo pracować, ale trzeba uważać na graniczne kwoty przychodu. Ich przekroczenie może spowodować, że ZUS zmniejszy lub zawiesi wypłacane świadczenie. Dlatego warto jak najszybciej poinformować ZUS o swoich zarobkach- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego
Termin na roczne rozliczenie do 31 maja
Do końca maja osoby dorabiające do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego muszą dostarczyć do ZUS zaświadczenie z zakładu pracy o swoich zarobkach za dany rok rozliczeniowy, najlepiej
w rozbiciu na poszczególne miesiące. Osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą, piszą samodzielnie oświadczenie. Ich przychodem jest deklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
W zależności od tego, co będzie korzystniejsze dla klienta, ZUS rozliczy świadczenie z przychodu z każdego miesiąca osobno lub z łącznego przychodu z całego okresu rozliczeniowego. Ustalimy, czy od marca 2021 do lutego 2022 wypłacaliśmy świadczenie w prawidłowej wysokości, czy powinno być one zmniejszone lub zawieszone. Niektóre osoby mogą również liczyć na wyrównanie – tłumaczy rzeczniczka.
Kiedy ZUS może zmniejszyć, zawiesić świadczenie lub zasiłek przedemerytalny
ZUS może zmniejszyć świadczenie lub zasiłek przedemerytalny gdy przychód przekroczy 25% przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, a zawiesić po przekroczeniu 70%.
Jeśli przychód w okresie rozliczeniowym od marca 2022 do lutego 2023 będzie wyższy niż 25 % przeciętnego wynagrodzenia z 2021 r. - 1415,70 zł brutto, ale nie przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia z 2021 r. - 3963,80 zł brutto, to ZUS obniży świadczenie o kwotę przekroczenia. Przy czym po zmniejszeniu świadczenie nie może być niższe niż gwarantowana wysokość 675,35 zł. Natomiast po przekroczeniu 70% przeciętnego wynagrodzenia- 3963,80 zł brutto, wypłata świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego może być również zawieszona.
Dopuszczalna roczna kwota przychodu wynosi 16 988,70 zł brutto, a graniczna roczna kwota przychodu 47 565,60 zł brutto.
Na to, czy ZUS zawiesi lub zmniejszy świadczenie, ma wpływ przede wszystkim przychód z działalności, od której są obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Za działalność taką uważa się przede wszystkim zatrudnienie, służbę, pozarolniczą działalność lub inną pracę zarobkową. Przychodem są także kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także kwoty świadczenia rehabilitacyjnego.
Uczniowie i studenci mogą dorabiać do renty rodzinnej, którą otrzymują z ZUS-u, ale muszą uważać, by dodatkowe zarobki nie spowodowały, że ZUS zmniejszy, czy zawiesi wypłacane świadczenie.
Na to, czy ZUS zmniejszy lub zawiesi rentę rodzinną, ma wpływ przede wszystkim przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia będzie miał przychód np. z umowy o pracę, umowy zlecenia, czy też umowy o dzieło zawartej z własnym pracodawcą - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego
Wyjątek stanowi umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem do 26 roku życia, która nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. To oznacza, że przychody osiągane z takiej umowy co do zasady nie są wliczane do limitu przychodów, od których zależy zmniejszenie lub zawieszenie renty rodzinnej. Przychód będzie miał znaczenie jeśli uczeń, student wykonuje umowę zlecenia dla firmy, w której jednocześnie jest pracownikiem- wyjaśnia rzeczniczka.
Aby nie narazić się na zmniejszenie renty rodzinnej, przychód nie może przekroczyć 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Od 1 marca do końca maja 2022 r. jest to kwota 4196,60 zł brutto. Jeśli przychód będzie wyższy niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli od marca 7793,70 zł brutto, to ZUS może zawiesić wypłacaną rentę.
Natomiast jeśli przychód przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (4196,60 zł), ale nie będzie wyższy aniżeli 130 proc. tego wynagrodzenia (7793,70 zł), to świadczenie zostanie zmniejszone o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. W przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby to kwota 588,19 zł.
Gdy do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej osób, to z tytułu przekroczenia granicznych kwot przychodu zmniejszeniu lub zawieszeniu ulega tylko część świadczenia przysługująca osobie osiągającej dodatkowe przychody.
Jeśli planujesz przejść na emeryturę w maju lub w czerwcu, lepiej poczekaj z tym do lipca. Podobnie jak w ubiegłym roku, lipiec będzie korzystniejszym miesiącem, aby przejść na emeryturę. Związane jest to z waloryzacją roczną i kwartalną.
Prawo do nowej emerytury zależy wyłącznie od ukończenia powszechnego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz udowodnienia jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia. Wniosek o emeryturę można już złożyć na 30 dni przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Warto jednak pamiętać, że moment przejścia na emeryturę wpływa na wysokość świadczenia - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego
Pracując dłużej, możemy liczyć na wyższe świadczenie. Wynika to z opłacenia dodatkowych składek, ich waloryzacji oraz mniejszej liczby miesięcy życia na emeryturze przyjętej do obliczeń. Przekonała się o tym emerytka z naszego województwa, która na emeryturę przeszła w wieku 81 lat i 6-m-cy, mając ponad 61 lat stażu pracy. Dziś otrzymuje najwyższą kobiecą emeryturę w Polsce, która wynosi 26,8 tys. zł – dodaje rzeczniczka.
Doradca wyliczy przyszłe świadczenie
Zanim złożymy wniosek o emeryturę, warto skorzystać z porady doradcy emerytalnego, który jest dostępny w każdej placówce ZUS. Doradca wyliczy w kalkulatorze emerytalnym symulację wysokości emerytury i powie, o ile będzie ona wyższa, jeśli będziemy dalej pracować. Doradzi także, kiedy najkorzystniej przejść na emeryturę.
Co ważne, 20 kwietnia br. kalkulator emerytalny został zaktualizowany m.in. o nowe założenia makroekonomiczne i nową tablicę średniego dalszego trwania życia dla kobiet i mężczyzn, która obowiązuje do 31 marca 2023 r. Symulacja świadczeń wykonana w kalkulatorze przed 20 kwietnia była inna niż teraz. Dlatego przed podjęciem decyzji w sprawie wyboru miesiąca przejścia na emeryturę warto, aby jeszcze raz udać się do doradcy. Z usług doradcy emerytalnego można także skorzystać w trakcie e-wizyty, czyli wideorozmowy z pracownikiem ZUS – wyjaśnia Krystyna Michałek
Kiedy złożyć wniosek?
Jeśli zdecydujemy się już zakończyć naszą aktywność zawodową i planujemy przejść na emeryturę, to warto rozwiązać umowę jeden lub dwa dni przed końcem miesiąca i do końca miesiąca złożyć wniosek o emeryturę wraz ze świadectwem pracy. Wówczas otrzymamy za ten miesiąc pensję i całą emeryturę. Jeśli natomiast rozwiążemy umowę ostatniego dnia miesiąca i złożymy wniosek o emeryturę wraz ze świadectwem pracy nawet tego samego dnia, to emerytura będzie przyznana dopiero od następnego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę.
Data złożenia wniosku o emeryturę jest bardzo ważna dla osób, które osiągnęły już wiek emerytalny i składają wniosek o emeryturę w późniejszym czasie tj. po miesiącu osiągnięcia wieku emerytalnego. Najlepiej wniosek złożyć po dacie urodzenia, wówczas średnie dalsze trwanie życia będzie krótsze, czyli korzystniejsze.
Wybór momentu zakończenia pracy zawodowej należy wyłącznie do nas. Warto również wiedzieć, że na wysokość naszej emerytury może mieć wpływ miesiąc, w którym składamy wniosek. Przy wyliczaniu świadczenia w liczniku wstawiamy sumę zwaloryzowanych składek emerytalnych zgromadzonych na koncie w ZUS (od stycznia 1999 r.) i zwaloryzowanego kapitału początkowego (za okres do 31 grudnia 1998 r.), a w mianowniku wynikające z danych GUS tzw. średnie dalsze trwania życia, czyli dalszą przeciętną długość życia na emeryturze. Im większy licznik oraz mniejszy mianownik tym wysokość emerytury, będzie wyższa. Każdy sam musi rozważyć, co bardziej mu się opłaca.
Mimo wojny w Ukrainie nie zmalała liczba Ukraińców legalnie pracujących w Polsce. Obecnie jest ich ponad 666,7 tys. Zdecydowana większość z nich to osoby zatrudnione na umowę o pracę i umowę zlecenia. Zaledwie 1 proc. decyduje się na własny biznes.
Do Polski w celach zarobkowych przyjeżdżają obywatele z ponad 160 krajów. Obecnie jest ich ponad 932 tys. Najwięcej cudzoziemców zgłoszonych do ZUS-u pochodzi z Ukrainy - 666,7 tys.
Jest ich więcej niż w grudniu 2021 r. Przybyło ich niemal 40 tys. Na drugim miejscu są Białorusini – 78,3 tys. Na trzecim Gruzini, których jest ponad 26,2 tys. Na Kujawach i Pomorzu legalnie pracuje 36,6 tys. obcokrajowców. Blisko 28 tys. osób legitymuje się paszportem ukraińskim. 1,7 tys. obcokrajowców pochodzi z Białorusi, a niemal tysiąc z Gruzji - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego
Jakim ubezpieczeniom podlega obcokrajowiec
Cudzoziemiec, który podejmuje pracę w Polsce na podstawie umowy o pracę, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Dzięki tej umowie ma pełne ubezpieczenie i prawo do świadczeń m.in. w razie choroby czy macierzyństwa. Zatrudnienie liczy się również do emerytury.
Wykonując pracę na umowę zlecenia obcokrajowiec, który nie jest uczniem lub studentem do 26 roku życia, będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu, a ubezpieczenie chorobowe będzie dla niego dobrowolne. Natomiast umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem do 26 roku życia nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, chyba że cudzoziemiec podpisze umowę zlecenia z własnym pracodawcą, u którego pracuje na podstawie umowy o pracę. W takim przypadku umowa zlecenia w zakresie ubezpieczeń traktowana jest tak samo jak umowa o pracę. Ta sama zasada dotyczy, kiedy cudzoziemiec zawiera umowę zlecenia z innym podmiotem niż własny pracodawca, ale wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy. Pracodawca musi wówczas opłacić od umowy zlecenia wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (podstawę oskładkowania stanowi suma wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę oraz umowy zlecenia).
Cudzoziemiec zatrudniony tylko na podstawie umowy o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tym samym nie ma prawa do świadczeń m.in. w razie choroby czy macierzyństwa.
Gdy obcokrajowiec zmienia miejsce zamieszkania, to ma obowiązek poinformować o tym swojego pracodawcę czy zleceniodawcę. Osoby prowadzące własną firmę i takie, które nie są już zatrudnione, a były o zmianie adresu powinny poinformować niezwłocznie ZUS.
Platforma Usług Elektronicznych ZUS, z której korzysta już ponad 10 mln użytkowników, wystartowała blisko 10 lat temu. Dziś to jeden z największych i najbardziej zaawansowanych technologicznie e-urzędów. Swój profil na PUE ZUS mają zarówno przedsiębiorcy, lekarze, osoby pracujące, jak i emeryci czy renciści.
Przez PUE ZUS można załatwić wiele spraw w ZUS bez wychodzenia z domu przez 7 dni w tygodniu. Po potwierdzeniu swojej tożsamości – przez internet – można uzyskać informacje o swoich ubezpieczeniach, świadczeniach, zwolnieniach lekarskich i składkach oraz wysłać wnioski i dokumenty ubezpieczeniowe. Seniorzy tą drogą mogą np. złożyć wniosek o zmianę sposobu wypłaty świadczenia z adresu na rachunek bankowy - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego
Platforma Usług Elektronicznych ZUS jest cały czas rozwijana i unowocześniana, aby lepiej służyć klientom. Za jej pomocą możemy na przykład umówić wizytę w placówce ZUS na konkretny dzień i godzinę, by nie czekać w kolejce.
Z platformy korzysta ponad 10 mln użytkowników w tym emeryci i renciści. Dla każdej grupy klientów przygotowano na PUE specjalną zakładkę (rolę, profil), która ułatwia obsługę spraw. Na przykład świadczeniobiorcy mają dostęp do informacji o przyznanych i wypłaconych świadczeniach (emeryturach, rentach, zasiłkach) i rozliczeniach podatkowych wystawionych przez ZUS. Mogą również poprzez PUE ZUS złożyć wniosek o zmianę danych w sytuacji zmiany adresu zamieszkania czy numeru rachunku bankowego.
Ubezpieczeni mogą natomiast sprawdzić stan swojego konta w ZUS oraz dane o wysokości opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Mają też informacje o zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego członkach rodziny i zwolnieniach lekarskich. Mogą też obliczyć swoją prognozowaną emeryturę.
Z kolei płatnicy składek mogą dokonać rozliczeń z ZUS przez bezpłatną, internetową aplikację ePłatnik. Dzięki PUE ZUS wiedzą o osobach zgłoszonych do ubezpieczeń, o elektronicznych zwolnieniach lekarskich swoich pracowników i stanie bieżących rozliczeń z Zakładem.
Pozostałe świadczenia
Poprzez PUE ZUS rodzice mogą także złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze 500+, rodzinny kapitał opiekuńczy, dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku, czy o świadczenie z programu Dobry Start 300+. Konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS jest także niezbędne, aby aktywować bon turystyczny.
Nie masz konta na PUE ZUS? Załóż je!
Tych, którzy jeszcze nie mają swojego konta na Platformie Usług Elektronicznych, ZUS zachęca do założenia. Można to zrobić przez internet - za pomocą profilu zaufanego ePUAP lub bankowości elektronicznej. Konto na PUE ZUS założymy także w trakcie e-wizyty, czyli wideorozmowy z pracownikiem ZUS lub tradycyjnie w placówce ZUS – dodaje rzeczniczka.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
