Świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane przez ZUS co roku są waloryzowane. 1 marca wzrosną o 14,8 proc. W tym roku waloryzacja będzie kwotowo-procentowa z zastosowaniem gwarantowanej kwoty podwyżki 250,00 zł / 187,50 zł / 125,00 zł brutto.
Znamy już podwyżki dla emerytów i rencistów. 1 marca emerytury, renty oraz dodatki wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzrosną o 14,8 proc., nie mniej niż gwarantowana kwota podwyżki, która w zależności od pobieranego świadczenia wynosi 250,00 zł / 187,50 zł / 125,00 zł brutto.
Nie mniej niż 250 zł brutto otrzymają osoby pobierające renty rodzinne, renty socjalne, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz emeryci, których emerytura na koniec lutego br. nie będzie niższa niż 1338,44 zł brutto. Jeśli emerytura będzie niższa niż 1338,44 zł brutto, to świadczenie wzrośnie tylko o wskaźnik waloryzacji, czyli o 14,8 proc. Takie osoby nie miały wymaganego stażu pracy (20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn) do podwyższenia świadczenia do gwarantowanej kwoty minimalnej- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy gwarantowana kwota podwyżki wynosi 187,50 zł brutto, a w przypadku emerytury częściowej 125 zł brutto.
Waloryzacja przeprowadzana jest z urzędu, co oznacza, że nie trzeba składać żadnego wniosku. Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję z ZUS z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia. Tak jak w ubiegłym roku decyzję o nowej wysokości emerytury lub renty po waloryzacji oraz o przyznaniu tzw. „trzynastki” seniorzy otrzymają w jednej przesyłce pocztowej.
Waloryzacji podlegają wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe, do których prawo powstanie do końca lutego 2023 roku. Jeśli z jakiegoś powodu wypłata świadczenia była zawieszona (np. w związku z osiąganiem przychodu ponad 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to waloryzacja świadczenia będzie możliwa dopiero przy wznowieniu wypłaty świadczenia.
Minimalna emerytura w górę
Od marca wzrosną także najniższe gwarantowane kwoty świadczeń emerytalno-rentowych. Minimalna emerytura będzie wynosiła 1588,44 zł brutto, czyli o 250 zł więcej niż dotychczas. Prawo do niej mają osoby, które mają wymagany staż ubezpieczeniowy (kobieta – co najmniej 20 lat, mężczyzna – co najmniej 25 lat). Do kwoty 1588,44 zł brutto wzrośnie również minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna. Natomiast minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od marca będzie wynosiła 1191,33 zł brutto, a świadczenie przedemerytalne 1600,70 zł brutto.
Podwyżką objęte będą również dodatki i świadczenia pieniężne. Najpopularniejszy z nich- dodatek pielęgnacyjny wyniesie 294,39 zł.
Trzynastki w kwietniu
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotowuje się też do wypłaty tzw. trzynastek. W tym roku to kwota 1588,44 brutto. Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne otrzymają osoby pobierające m.in.: emerytury, renty, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, rodzicielskie świadczenia uzupełniające, świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, a także świadczenie pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych.
Tzw. Trzynastkę świadczeniobiorcy dostaną pod warunkiem, że mają prawo do wypłaty jednego z tych długoterminowych świadczeń na 31 marca. ZUS wypłaci trzynastki razem ze świadczeniami przysługującymi za kwiecień. To znaczy, że emeryci i renciści otrzymają jeden przekaz lub przelew, który będzie sumą ich comiesięcznego świadczenia i trzynastki.
Do końca lutego ZUS zakończy wysyłkę deklaracji podatkowych za 2022 r. PIT trafi do każdego, kto w ubiegłym roku choć raz pobrał świadczenie z ZUS. W województwie kujawsko-pomorskim deklarację otrzyma około 529 tys. świadczeniobiorców.
Już wkrótce emeryci, renciści, osoby pobierające w ubiegłym roku zasiłki chorobowe, macierzyńskie czy opiekuńcze otrzymają PIT z ZUS. List z Zakładu trafi także do osób, które w 2022 r. pobrały niezrealizowane świadczenie po zmarłym członku rodziny- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
Nie każdy świadczeniobiorca otrzyma taki sam dokument PIT z organu rentowego. Do emerytów i rencistów z saldem podatku równym zero lub kwotą niedopłaty podatku wysyłamy PIT-40 A, a gdy mają nadpłatę podatku PIT-11 A. Są też osoby, które pobierają inne świadczenia z ZUS-u i otrzymają PIT-11 A, czy PIT-11- wyjaśnia rzeczniczka.
ZUS nie rozliczy świadczeniobiorców z nadpłatą podatku. W zależności od tego, jaki PIT otrzymaliśmy, będziemy wiedzieć, czy Zakład dokonał za nas rozliczenia podatkowego, czy też musimy samodzielnie złożyć deklarację w urzędzie skarbowym. Jeśli otrzymaliśmy PIT 40-A, to oznacza, że zostaliśmy rozliczeni z urzędem skarbowym i nie musimy podejmować żadnych dodatkowych czynności, o ile nie posiadamy innych dochodów i nie korzystamy z odliczeń.
Zeznania podatkowe powinni złożyć w urzędzie skarbowym osoby, które otrzymały z ZUS-u PIT 11-A lub PIT-11, a także emeryci i renciści, którzy swoje dochody chcą rozliczyć wspólnie z małżonkiem, lub skorzystać z odliczeń od podatku, także świadczeniobiorcy, którzy posiadają inne źródło dochodu oprócz emerytury i renty.
Warto wspomnieć, że Krajowa Administracja Skarbowa na podstawie danych przekazanych przez płatników- w tym także przez organ rentowy przygotowuje dla wszystkich podatników roczne rozliczenie podatkowe, które udostępnione jest w usłudze Twój e-PIT na stronie podatki.gov.pl. Takie zeznanie możemy zawsze zmienić lub zaakceptować. Jeśli do 30 kwietnia nie rozliczymy się z urzędem skarbowym, to roczne rozliczenie podatku zostanie przyjęte w takiej formie, w jakiej zostało przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową.
Nie trzeba czekać na papierowy PIT z ZUS-u. Można go pobrać samodzielnie przez interenet. Wystarczy zalogować się na swój profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. PIT dostępny jest
w zakładce "Świadczeniobiorca".
Renciści i wcześniejsi emeryci, którzy w ubiegłym roku dorabiali do swoich świadczeń, muszą do 28 lutego powiadomić ZUS o dodatkowych przychodach osiągniętych w 2022 r. Informacja ta jest potrzebna, aby ZUS mógł ustalić, czy wypłacał świadczenie w prawidłowej wysokości.
Chodzi o przychody, od których składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe np. z umowy o pracę, zlecenia, czy działalności gospodarczej. Rozliczeniu podlegają również przychody z pracy za granicą, czy z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej.
Renciści i emeryci, którzy nie ukończyli powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobieta/65 lat mężczyzna), a osiągnęli w zeszłym roku dodatkowy przychód, są zobowiązani do końca lutego dostarczyć do ZUS-u zaświadczenie z zakładu pracy o swoich przychodach z 2022 roku, najlepiej w rozbiciu na poszczególne miesiące. Osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą, składają samodzielne oświadczenie. Ich przychodem jest deklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
Informacja ta jest potrzebna, aby ZUS mógł ustalić, czy w ubiegłym roku wypłacał świadczenie we właściwej wysokości, ponieważ wcześniejszych emerytów i rencistów obowiązują limity w dorabianiu do świadczeń. ZUS może zmniejszyć wypłacaną emeryturę lub rentę, gdy przychód z dodatkowych źródeł przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Wypłata świadczenia może być również zawieszona, jeśli przekroczenie będzie wyższe niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Aby ZUS mógł rozliczyć świadczenia w najkorzystniejszy sposób (rocznie lub miesięcznie), warto przedłożyć zaświadczenie o kwocie zarobków osiągniętych w poszczególnych miesiącach. Na podstawie tych dokumentów ZUS porówna przychód z granicznymi kwotami przychodu dla 2022 r. albo kwotami przychodu dla poszczególnych miesięcy – dodaje rzeczniczka.
Kto nie musi rozliczać przychodu
Co do zasady emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 lat – kobiety, 65 lat – mężczyźni mogą dorabiać bez ograniczeń i nie muszą informować ZUS-u o zarobkach. Jeśli jednak osiągnęli ten wiek w trakcie 2022 roku, to muszą rozliczyć się w ZUS z zarobków uzyskanych w miesiącach przed ukończeniem wieku emerytalnego.
Limity w dorabianiu nie dotyczą także osób pobierających rentę rodzinną, która kwotowo jest korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Wysokością przychodów nie muszą przejmować się także osoby, które otrzymują emeryturę częściową, rentę inwalidy wojennego, inwalidy wojskowego, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową lub rentę rodzinną po takim inwalidzie. Informacji o zarobkach nie muszą także składać uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci, którzy nie ukończyli 26 lat, a pobierają rentę rodzinną i są zatrudnieni na umowie zlecenia lub agencyjnej. Wyjątek stanowią uczniowie pobierający renty socjalne.
Matka dziecka może przerwać urlop macierzyński na czas swojej lub dziecka hospitalizacji, o ile wykorzystała wcześniej co najmniej 8 tygodni macierzyńskiego od dnia porodu. Pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po opuszczeniu przez siebie lub dziecka szpitala. Jeżeli w szpitalu przebywa matka dziecka, uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego może przejąć ubezpieczony ojciec dziecka albo inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny.
W przypadku narodzin dziecka ubezpieczona mama może liczyć na płatny zasiłek macierzyński. Jego długość zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie. Przy urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie jednego dziecka to 52 tygodnie, na które przypada 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) i 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego.
W przypadku urodzenia dziecka, pierwsze 14 tygodni urlopu macierzyńskiego jest zarezerwowane tylko dla matki. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach ojciec może w tym czasie przejąć opiekę nad noworodkiem. Matka może już po 14 tygodniach po porodzie zrezygnować z urlopu macierzyńskiego i wcześniej wrócić do pracy, pod warunkiem że pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta ubezpieczony tata dziecka- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
Matka dziecka może również przerwać urlop macierzyński na czas hospitalizacji dziecka, o ile wykorzystała go wcześniej w wymiarze co najmniej 8 tygodni od dnia porodu. W tym czasie może wrócić do pracy lub jeżeli zostanie wystawione zaświadczenie lekarskie o konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem przebywającym w szpitalu, skorzystać z zasiłku opiekuńczego (do 60 dni w roku kalendarzowym). Pozostały okres zasiłku macierzyńskiego może wykorzystać w terminie późniejszym, od dnia następnego po wypisaniu dziecka ze szpitala- dodaje rzeczniczka.
Również w sytuacji, gdy matka dziecka wymaga opieki szpitalnej i jej stan zdrowia uniemożliwia osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem, może przerwać pobieranie zasiłku macierzyńskiego. Jest to możliwe, pod warunkiem, że wykorzystała po porodzie minimum 8 tygodni macierzyńskiego i o wypłatę zasiłku wystąpi ubezpieczony ojciec dziecka lub inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
