Z początkiem września zmieniły się limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Będą obowiązywać do końca listopada. Aby nie narazić się na zmniejszenie świadczenia, przychód nie może przekroczyć miesięcznie 4904,10 zł brutto.
Pracujących rencistów i wcześniejszych emerytów obowiązują limity zarobkowe, które zmieniają się co trzy miesiące. Od 1 września obowiązują nowe, nieco niższe niż w poprzednich trzech miesiącach. Wynika to ze spadku przeciętnego wynagrodzenia w kraju za II kwartał 2023 r. w stosunku do wynagrodzenia krajowego obowiązującego w I kwartale 2023 r. - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Jeśli przychód przekracza określone progi tj. 70 proc. i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie może zostać zmniejszone lub zawieszane. Od 1 września limit ten wynosi odpowiednio 4904,10 zł brutto i 9107,50 zł brutto.
Aby nie narazić się na zmniejszenie emerytury czy renty, miesięczne zarobki nie powinny przekroczyć 4904,10 zł brutto. Jeśli przychód przekroczy 4904,10 zł brutto, ale będzie niższy niż 9107,50 zł brutto, to świadczenie zostanie zmniejszone o kwotę przekroczenia, nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Emeryturę lub rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ZUS można maksymalnie zmniejszyć o 794,35 zł, rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy o kwotę 595,80 zł, a rentę rodzinną, do której uprawniona jest jedna osoba o 675,24 zł. Natomiast jeśli dodatkowe przychody przekroczą miesięcznie 9107,50 zł brutto, to świadczenie zostanie zawieszone- wyjaśnia rzeczniczka.
Kiedy można dorabiać bez ograniczeń
Emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn), mogą osiągać dodatkowe przychody bez ograniczeń. Jest jeden wyjątek od tej reguły -gdy ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego (od marca 1588,44 zł brutto). Jeśli przychód z tytułu pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury, to świadczenie za dany okres będzie wypłacane w niższej kwocie, tj. bez dopłaty do minimum.
Wysokością przychodów nie muszą też przejmować się osoby, które pobierają rentę rodzinną jako świadczenie korzystniejsze od przyznanej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.
Limity nie dotyczą niektórych rencistów
Osoby pobierające renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową oraz osoby pobierające renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń, również mogą dorabiać bez ograniczeń.
Od 1 stycznia 2022 r., takie sama zasady i limity dorabiania obowiązują również osoby pobierające renty socjalne.
Na Kujawach i Pomorzu czternastą emeryturę otrzymało już 64 tys. osób. Jak dotąd łączna kwota wypłat to 149,5 mln zł. W tym tygodniu czternastkę w regionie dostanie kolejne 144,5 tys. uprawnionych osób na kwotę ponad 332 mln zł.
1 września ZUS rozpoczął wypłaty czternastych emerytur. Dodatkowe świadczenie pieniężne przekazywane jest razem z emeryturą lub rentą za wrzesień. W tym tygodniu czternastka trafi do osób, których termin płatności świadczenia podstawowego przypada na 5, 6 i 10 września. W sumie w regionie do 10 września dodatkową gratyfikację z ZUS-u otrzyma 208,5 tys. osób na łączną kwotę ponad 481,5 mln zł- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Kolejne terminy wypłat to 15, 20 i 25 września. Ostanie czternastki ZUS wypłaci pod koniec września osobom, pobierającym zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, których termin płatności świadczenia za wrzesień przypada na 1 października.
Czternastki wypłacane są z urzędu, nie trzeba składać żadnego wniosku. Otrzymają je osoby, które na dzień 31 sierpnia mają prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych np. emerytury, renty, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy świadczenia rodzicielskiego Mama 4 plus. Czternastki nie otrzymają osoby, których prawo do tych świadczeń będzie zawieszone np. z powodu przekroczenia limitów dorabiania.
Wysokość czternastki uzależniona jest od wysokości już pobieranej emerytury czy renty. Pełną kwotę, czyli 2650 zł brutto otrzymają osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto. Pozostali dostaną czternastkę pomniejszoną zgodnie z zasadą "złotówka za złotówkę". Na przykład, jeżeli emerytura wynosi 3,5 tys. zł brutto, to dodatkowe świadczenie będzie o 600 zł mniejsze, czyli wyniesie 2050 zł brutto. Co ważne, aby prawo do dodatkowego świadczenia przysługiwało, musi ono wynosić co najmniej 50 zł. Oznacza to, że czternastkę otrzymają osoby, których emerytura lub renta nie przekracza 5500 zł brutto- wyjaśnia rzeczniczka.
Osobom, które mają prawo do dwóch świadczeń z ZUS, będzie przysługiwała jedna dodatkowa czternasta emerytura. Ta sama zasada obowiązuje, jeśli ktoś pobiera świadczenia emerytalno-rentowe z dwóch instytucji, na przykład z ZUS i KRUS. W tej sytuacji czternastkę wypłaci ZUS.
7 września w oddziale ZUS w Bydgoszczy odbyło się uroczyste otwarcie zamiejscowego punktu Centrum Informacyjno-Doradczego dla Osób z Niepełnosprawnością (CIDON) Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pierwszy w regionie CIDON otworzył Tomasz Maruszewski - Zastępca Prezesa Zarządu PFRON ds. Finansowych.
W uroczystości udział wzięli Aleksandra Gierej - Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Mariusz Jaroniewski - Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy, dyrekcja i pracownicy ZUS oraz zaproszeni goście. Wśród nich m.in. Krzysztof Czechowski – koordynator ds. dostępności w Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Andrzej Bugalski – p.o. Okręgowego Inspektora Pracy – Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy, oraz wielu innych.
CIDON to inaczej Centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością, świadczące kompleksowe usługi informacyjne i doradcze dla osób z niepełnosprawnością oraz ich otoczenia. Centra powstały w ramach realizacji przez PFRON programu pn. „Centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością” i obecnie działają w Oddziałach PFRON w całej Polsce. Miesiąc wrzesień jest szczególny w tym zakresie, ponieważ Oddział Kujawsko-Pomorski – jako pierwszy w Polsce uruchamia trzy zamiejscowe punkty CIDON – w Bydgoszczy, we Włocławku i w Grudziądzu. Wierzymy, że to pilotażowe przedsięwzięcie pozwoli dotrzeć nam do znacznie szerszej rzeszy osób z niepełnosprawnością i że działanie naszych punktów zwiększy dostęp do informacji oraz wsparcia, jakie proponuje Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – powiedziała Aleksandra Gierej Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Otwarcie zamiejscowego punktu CIDON Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w oddziale ZUS w Bydgoszczy przy ul. Konopnickiej 18 a (budynek B) nie jest przypadkowe. Miejsce bardzo znamienne, ponieważ tutaj głównie realizujemy zadania z zakresu orzekania o niezdolności do pracy i z zakresu prewencji rentowej. Mamy nad nami gabinety lekarzy orzeczników ZUS i mamy wreszcie naszych klientów, naszych interesariuszy, którzy przychodzą z szeroką rozumianą problematyką zdrowia i prewencji rentowej. Dzięki temu klient ma możliwość otrzymania kompleksowej informacji na temat wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Znamienny jest również czas, w którym się spotykamy, ponieważ od 31 sierpnia w całym kraju obchodzimy dni osób z niepełnosprawnościami. Właśnie teraz w miesiącu wrześniu mamy czas na aktywności, spotkania, na prelekcje, wykłady na propagowanie szeroko rozumianej polityki i wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom osób z niepełnosprawnościami- powiedział Mariusz Jaroniewski Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy.
ZUS już od lat wielu lat wspiera osoby z niepełnosprawnościami, a także ze szczególnymi potrzebami. Nieustannie podnosi jakość swoich usług i dostępność na wszystkich poziomach, cyfrowym, komunikacyjnym, informacyjnym i architektonicznym. Wdraża wiele nowych rozwiązań, które mają przede wszystkim skrócić i ułatwić dostęp do e-usług- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Pandemia przyspieszyła rozwój e-usług w ZUS i pokazała jak ważna jest możliwość korzystania z obsługi online. Klienci poprzez PUE ZUS oraz aplikację mobilną mogą składać elektronicznie wnioski przez całą dobę niezależnie od godzin otwarcia urzędu. ZUS bardzo promuje rozwiązania online, cyfryzację i nowoczesne technologie, ale nie rezygnuje z tradycyjnej obsługi klientów w urzędzie-dodaje rzeczniczka.
W uroczystym otwarciu zamiejscowego punktu Centrum Informacyjno-Doradczego dla Osób z Niepełnosprawnością udział wzięło ponad 30 osób. Punkt w Bydgoszczy mieszący się w oddziale ZUS w Bydgoszczy, przy ul. M. Konopnickiej 18a budynek B otwarty jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00.
W razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci osoby, dla której ZUS prowadzi subkonto, zgromadzone na nim środki są dzielone i wypłacane osobom uprawnionym. Nie zawsze jednak rodzina zmarłego ma do nich prawo.
Nie zawsze po śmierci ubezpieczonego rodzina ma prawo do dziedziczenia środków zapisanych na subkoncie w ZUS. Jeśli zmarły skończył 65 lat i miał przyznaną emeryturę docelową, to wypłata tych środków nie przysługuje. Osoby uposażone mogą wówczas otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne tj. wypłatę gwarantowaną, ale tylko wtedy gdy nie minęły 3 lata od pobrania pierwszej emerytury docelowej przez zmarłego. Po 3 latach pobierania emerytury– wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Czym jest subkonto ZUS
Każdy ubezpieczony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych posiada swoje indywidualne konto. W ramach indywidualnego konta dla osób, które są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) albo urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE, ZUS prowadzi subkonto.
Na subkonto (tzw. II filar) trafia:
Raz podjęta decyzja – tylko ZUS czy ZUS i OFE- nie jest ostateczna. Można zmienić dyspozycję przekazywania składek przy okazji okna transferowego. Najbliższe w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca 2024 r.
Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. nie mogą być członkami OFE i tym samym nie posiadają subkonta w ZUS. OFE obowiązkowe było dla osób urodzonych po 1968 r. a dobrowolne dla osób urodzonych pomiędzy 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r. Od 2014 r. przystąpienie do OFE jest już nieobowiązkowe, a osoby, które wchodzą na rynek pracy, mają 4 miesiące na zawarcie umowy z wybranym funduszem. Jeśli nie podejmą takiej decyzji, to część ich składki emerytalnej, w wysokości 7,3% podstawy wymiaru będzie zapisana tylko na subkoncie w ZUS.
Gdy masz subkonto w ZUS i nie jesteś członkiem OFE
Osoby, które nie są członkami OFE, powinny złożyć do ZUS-u pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między ubezpieczonym a współmałżonkiem. Mogą również wskazać imiennie jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania środków po śmierci (wniosek UWU). Jeśli tego nie zrobią, to środki z subkonta wejdą w skład spadku.
Jeśli ubezpieczony złożył w ZUS taką informację, to po jego śmierci Zakład zawiadamia osoby uprawnione o możliwości złożenia wniosku o wypłatę środków. Ta sama zasada obowiązuje, gdy informację o osobach uprawnionych do dziedziczenia Zakład otrzymał z OFE po przekazaniu do ZUS-u w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa wszystkich środków zgromadzonych w OFE na 10 lat przed emeryturą- wyjaśnia rzeczniczka.
Co się dzieje ze środkami z subkonta w momencie przejścia na emeryturę
Jeśli ubezpieczony w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego rezygnuje z aktywności zawodowej i przechodzi na emeryturę w wieku powszechnym (60 lat w przypadku kobiet, 65 lat w przypadku mężczyzn), to jego środki zgromadzone na subkoncie w ZUS, uwzględniane są w podstawie przyznanego mu świadczenia emerytalnego.
Inaczej jest w przypadku ubezpieczonych, którzy korzystają z tzw. emerytur wcześniejszych – wtedy środki zgromadzone na rachunku w OFE i zewidencjonowane na subkoncie w ZUS przekazywane są na dochody budżetu państwa. Jest to niezbędny warunek uzyskania tego rodzaju świadczenia.
Zasady dziedziczenia
Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS i OFE podlegają podziałowi m.in. w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej, czy śmierci. W przypadku śmierci są wypłacane osobom wskazanym przez zmarłego lub spadkobiercom. Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w okresie trwania wspólności majątkowej przekazywana jest na subkonto i rachunek w OFE współmałżonka (brak wypłaty gotówkowej). Pozostała część dzielona jest pomiędzy osoby wskazane przez niego za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku. Jeśli zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim, to wszystkie środki zebrane w OFE i na subkoncie są wypłacane osobom wskazanym za życia lub spadkobiercom.
Gdzie złożyć wniosek do ZUS-u, czy OFE
W sytuacji, gdy zmarły miał subkonto w ZUS i nie był członkiem OFE, lub kiedy był członkiem OFE, a całość środków została już przekazana na subkonto w ZUS w wyniku realizacji procesu suwaka bezpieczeństwa i członkostwo w OFE zostało wykreślone, podział środków na wniosek osoby uprawnionej zaczyna się w ZUS. W pozostałych przypadkach podział środków zaczyna się w OFE.
Jeśli podział środków zaczyna się w OFE, to w ciągu 14 dni od podziału, otwarty fundusz emerytalny zawiadamia ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w OFE i jaki jest udział tych osób w tych środkach. Następnie ZUS w ten sam sposób dzieli środki zapisane na subkoncie. Zarówno w przypadku otrzymania zawiadomienia o podziale środków z OFE jak i wpływu do ZUS-u wniosku o wypłatę środków z subkonta, Zakład ma 3 miesiące na to, aby podzielić środki zapisane na subkoncie.
Osoby, które są członkami OFE, a także które urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE, mogą za życia dokonywać zmian osób uposażonych i zmieniać ich udział procentowy w dziedziczeniu zgromadzonych środków. Warto na bieżąco aktualizować dane adresowe osób uprawnionych do dziedziczenia. Osoby, które są członkami OFE, nawet jeśli zadecydowały o zaprzestaniu odprowadzania składek do OFE taką zmianę dyspozycji powinny zgłosić w OFE.
Warto mieć wiedzę, do którego OFE należał zmarły, bo w obecnym stanie prawnym ZUS może udzielić informacji odnośnie członkostwa osoby zmarłej w OFE jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.
Dla kogo wypłata gwarantowana z ZUS
Wypłata gwarantowana to jednorazowe świadczenie pieniężne, które po spełnieniu kilku warunków może być wypłacone po śmierci osobom uposażonym. Jeśli zmarły miał subkonto w ZUS i nabył prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia „męskiego” wieku emerytalnego (65 lat) albo do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku miał ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej, to mógł za życia wskazać imiennie jedną lub kilka osób jako osoby uposażone, na rzecz których wypłacone będzie po jego śmierci jednorazowe świadczenie pieniężne.
Jednak, gdy emeryt pozostający w związku małżeńskim wskaże osobę niespokrewnioną, to wymagana będzie pisemna zgoda współmałżonka. Zgoda nie jest wymagana, jeżeli jako osoby uposażone emeryt wskaże dzieci własne, przysposobione, dzieci drugiego małżonka, rodziców (za rodzica uważa się także ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające) oraz przyjęte na wychowanie wnuki bądź rodzeństwo. W sytuacji, gdy nie zostanie wskazana żadna osoba, to uposażonym będzie małżonek, o ile w chwili śmierci emeryta pozostawał z nim we wspólności majątkowej. W pozostałych przypadkach środki wchodzą w skład spadku. Wypłatę gwarantowaną można otrzymać tylko w okresie trzech lat od momentu wypłaty pierwszej emerytury docelowej. Po 3 latach pobierania emerytury – wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana.
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
