Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego

W tym roku obchodzimy 72. rocznicę Powstania Warszawskiego. Było ono zorganizowane przez Armię Krajową przeciwko wojskom niemieckim, w ramach akcji „Burza”. Politycznie powstanie było skierowane także przeciwko ZSRR. Powstańcy liczyli na to, że wyzwolą stolicę przed wstąpieniem do niej Armii Czerwonej, a dzięki temu wzmocni się polski rząd na uchodźstwie oraz zostanie powstrzymany proces sowietyzacji Polski.

„Dowództwo AK nie miało pełnej świadomości, że przyszłe losy Polski zostały przesądzone w trakcie konferencji teherańskiej, gdzie alianci zdecydowali bez udziału rządu polskiego na emigracji, że po wyzwoleniu spod okupacji hitlerowskiej, ziemie polskie dostaną się w sferę wpływów Rosji Sowieckiej rządzonej przez Stalina. Na terenach polskich wyzwolonych w międzyczasie przez Rosjan Armia Czerwona a w szczególności sowieckie siły bezpieczeństwa NKWD dopuszczały się wielu aktów przemocy wobec oddziałów AK łącznie z przymusowym rozbrajaniem i zsyłaniem do łagrów ich członków.”[1]

 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie. Uzbrojony było co dziesiąty z powstańców, reszta musiała liczyć na broń zdobyczną lub przejmować ją po kolegach, którzy polegli. Przeciwnicy dysponowali wtedy czołgami, samolotami, pociągami pancernymi, artylerią, miotaczami min i bronią maszynową.

„Formalnie siły powstańcze były znaczące. Do walki stanęło około 50 tys. powstańców Armii Krajowej zorganizowanych w zgrupowania obejmujące bataliony i inne formacje zbrojne oraz niewielkie ilości innych organizacji podziemnych w tym prokomunistycznej Armii Ludowej. Niestety powstańcy byli bardzo słabo uzbrojeni. Trudności w dotarciu do zakonspirowanych magazynów broni spowodowały, że w momencie wybuchu Powstania żołnierze dysponowali zaledwie 40% i tak skromnych zasobów broni i amunicji.”[2]

Walki trwały w różnych dzielnicach Warszawy: Praga, Wola, Ochota, Stare Miasto, Powiśle, Czerniaków, a Hitlerowcy bezwzględni mordowali wszystkich w podbitych przez siebie dzielnicach.

2 października został podpisany akt kapitulacji Powstania.

„W powstaniu poległo około 16.000 powstańców i około 150.000 ludności cywilnej. Tysiące osób zostało rannych. Około 650.000 ludności cywilnej zostało wywiezione z Warszawy do obozu przejściowego w Pruszkowie a stamtąd 150.000 do przymusowej pracy w Niemczech a 50.000 do obozów koncentracyjnych.”[3]

Źródło: Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944

 

Józef „Ziutek” Szczepański

Dziś idę walczyć - Mamo!

Może nie wrócę więcej,

Może mi przyjdzie polec tak samo

Jak, tyle, tyle tysięcy

 

 Poległo polskich żołnierzy

 Za Wolność naszą i sprawę,

 Ja w Polskę, Mamo, tak strasznie wierzę

 I w świętość naszej sprawy

 

Dziś idę walczyć - Mamo kochana,

Nie płacz, nie trzeba, ciesz się, jak ja,

Serce mam w piersi rozkołatane,

Serce mi dziś tak cudnie gra.

 

To jest tak strasznie dobrze mieć Stena w ręku

I śmiać się śmierci prosto w twarz,

A potem zmierzyć - i prać - bez lęku

Za kraj! Za honor nasz!

 

Dziś idę walczyć - Mamo! 

 

Dziś o godzinie 17.00 przy obelisku na os. Armii Krajowej zostaną złożone kwiaty, a nad miastem rozlegnie się dźwięk syren,  aby oddać hołd i zachować pamięć o Powstańcach.