Do końca stycznia niektórzy płatnicy składek powinni złożyć formularz ZUS IWA za rok 2024. Informacje zawarte w tym dokumencie posłużą do ustalenia indywidualnej wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe na kolejny rok składkowy, który rozpocznie się w kwietniu 2025 roku i potrwa do końca marca następnego roku- przypomina Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Nie wszystkie firmy są zobowiązane do złożenia formularza ZUS IWA za 2024 rok. Informację tę muszą przekazać przedsiębiorcy, którzy łącznie spełniają kilka warunków:
W dokumencie ZUS IWA należy zamieścić informacje dotyczące rodzaju działalności gospodarczej według PKD, liczby ubezpieczonych oraz liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Ponadto konieczne jest uwzględnienie danych dotyczących liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, w tym wypadków śmiertelnych i ciężkich, które miały miejsce w roku, za który składana jest IWA, czyli w 2024 roku. Na podstawie tych informacji ustalana jest wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, którą płatnik będzie zobowiązany opłacać przez kolejny rok składkowy, tj. od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 roku – wyjaśnia Krystyna Michałek.
Kto i jak ustala wysokość składki
Płatnicy, którzy przez trzy kolejne lata kalendarzowe przekazali do Zakładu informację ZUS IWA, będą mieli ustaloną wysokość składki wypadkowej przez ZUS. Do 20 kwietnia otrzymają na swoje konto w systemie PUE/eZUS zawiadomienie o wyliczonej wysokości stopy procentowej składki.
Pozostali płatnicy samodzielnie ustalają, zgodnie z przypisanym im kodem PKD, stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Jej wartość jest zróżnicowana w zależności od stopnia ryzyka, który zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Dla płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, współczynnik składki wynosi 50 proc. najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla konkretnej grupy działalności.
Od 1 kwietnia 2025 roku ponownie zmieni się wysokość stopy procentowej ubezpieczenia wypadkowego. Nowe wartości stóp procentowych dla poszczególnych grup działalności zostaną ogłoszone w marcu 2025 roku.
Jak IWA dostarczyć do ZUS?
Informację ZUS IWA płatnik składek przekazuje w takiej samej formie, w jakiej składa dokumenty ubezpieczeniowe - zarówno zgłoszeniowe, jak i rozliczeniowe. Jeśli przedsiębiorca wysyła dokumenty drogą elektroniczną, również ZUS IWA powinien przesłać przez internet. W przypadku przekazywania dokumentów w formie papierowej, IWA należy złożyć w wersji papierowej. Gdy informacja ZUS IWA jest wysyłana pocztą, na kopercie powinien znajdować się napis „ZUS IWA”. Więcej informacji na temat formularza ZUS IWA oraz ustalania składki na ubezpieczenie wypadkowe można uzyskać na stronie internetowej https://www.zus.pl/firmy/rozliczenia-z-zus/skladanie-zus-iwa, pod numerem telefonu 22 560 16 00 oraz w każdej placówce Zakładu.
Do 31 stycznia osoby prowadzące działalność gospodarczą na mniejszą skalę mają możliwość zgłoszenia się Małego ZUS plus, co pozwoli im na opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne, obliczanych od dochodu. Płatnicy, którzy korzystali z Małego ZUS plus w 2024 roku i nadal spełniają warunki do ulgi, a także zamierzają z niej korzystać, nie muszą ponownie składać zgłoszenia.
Mały ZUS plus umożliwia przedsiębiorcom płacenie niższych składek na ubezpieczenia społeczne, obliczanych od dochodu z tytułu prowadzanej działalności gospodarczej osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym. Warto jednak pamiętać, że ulga ta nie obejmuje składki zdrowotnej. Obniżone składki na ubezpieczenia społeczne w ramach Małego ZUS plus można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia firmy – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Kto może skorzystać z ulgi, a kto nie
Z małego ZUS plus mogą skorzystać przedsiębiorcy, których przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. zł. W przypadku, gdy działalność była prowadzona krócej, limit przychodu oblicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy. Warunkiem skorzystania z ulgi jest też prowadzenie działalności w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni. Oznacza to, że Mały ZUS plus nie przysługuje osobom, które dopiero rozpoczynają prowadzenie własnego biznesu. Nowi przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi na start oraz preferencyjnych składek, które obliczane są od kwoty wynoszącej co najmniej 30 procent minimalnego wynagrodzenia – wyjaśnia rzeczniczka.
Z małego ZUS plus wykluczeni są przedsiębiorcy, którzy rozliczają się na podstawie karty podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od podatku VAT. Z możliwości opłacania niższych składek nie skorzystają również osoby prowadzące inną pozarolniczą działalność, na przykład jako wspólnicy spółki jawnej. Z ulgi nie mogą skorzystać także osoby, które wykonują działalność na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w zakresie, w jakim pracowały dla niego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Jak zgłosić się do Małego ZUS plus
Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które w ubiegłym roku nie korzystały z Małego ZUS plus, a chcą w bieżącym roku z niego skorzystać i spełniają wymagane warunki, powinny zgłosić się do ulgi najpóźniej do 31 stycznia. Aby to zrobić, należy wyrejestrować się z ubezpieczeń, posługując się dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia, a następnie zgłosić się z kodem właściwym dla Małego ZUS plus, który zaczyna się od 05 90 lub 05 92. Płatnicy, którzy korzystali z Małego ZUS plus w 2024 roku i nadal spełniają warunki do ulgi, a także zamierzają z niej korzystać, nie muszą ponownie składać zgłoszenia.
Warto podkreślić, że każda osoba, która w styczniu korzysta z Małego ZUS-u plus, ma obowiązek złożyć dokumenty rozliczeniowe do 20 lutego. Dokumenty te powinny zawierać informacje o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie, formach opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz podstawie wymiaru składek.
Ile wynosi mały ZUS plus
Mały ZUS plus to niższe składki na ubezpieczenia społeczne liczone od dochodu z działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy. Podstawa wymiaru tych składek nie może być niższa niż 30 procent minimalnego wynagrodzenia ani wyższa niż 60 procent prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Oznacza to, że w 2025 roku podstawa wymiaru składek musi mieścić się w przedziale od 1399,80 zł do 5203,80 zł.
Emeryci i renciści nie muszą co roku składać oświadczeń podatkowych w ZUS. Nowe oświadczenia należy złożyć jedynie w przypadku zmiany lub odwołania dotychczasowych. Jeśli nie zaszły żadne zmiany, dotychczasowe oświadczenia pozostają ważne również na kolejne lata podatkowe.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na obliczenie zaliczki na podatek, złożone na rok 2023 lub 2024, będą obowiązywały również w 2025 roku oraz w latach następnych. Dlatego nie ma potrzeby składania nowych oświadczeń co roku, jeśli nie zaszły żadne zmiany. Oświadczenia złożone wcześniej obowiązują w kolejnych latach podatkowych aż do momentu ich odwołania lub zmiany – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Niektórzy klienci zapominają o tym i składają oświadczenia podatkowe, mimo że ich sytuacja się nie zmieniła. Z tego powodu ZUS przypomina, że jeśli sytuacja świadczeniobiorcy pozostaje niezmieniona, na przykład nadal chce być rozliczany wspólnie ze współmałżonkiem, co jest identycznym wyborem jak w roku ubiegłym, nie ma potrzeby składania nowego oświadczenia – ubiegłoroczne wciąż obowiązuje. Nowe oświadczenie należy złożyć tylko wówczas, gdy emeryt lub rencista chce odwołać wcześniejszą decyzję lub wprowadzić w niej zmiany.
O czym warto pamiętać
Zasady ogólne dotyczące wniosków i oświadczeń podatnika:
Źródło: nadesłane, Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
